Rozdział 3
CHARAKTERYSTYKA MIEJSC I PRZEDMIOTÓW
KULTU
UZUPEŁNIENIE ROZDZIAŁÓW 2 i 4 DLA WYBRANYCH ¦WIĘTYCH
Dla licznie i bardzo licznie występuj±cych ¶więtych
wybrano miejscowo¶ci, ko¶cioły (przegl±daj±c Katalogi Zabytków Sztuki w
Polsce), w których występuje co najmniej jedna cecha :
- wizerunek
jest umieszczony w ołtarzu głównym;
- jest
odrębny ołtarz lub kaplica po¶więcona czci ¶więtego;
- wizerunek
jest (był) przybrany sukienkami;
- przy
wizerunku s± wota;
- w
ko¶ciele jest więcej niż jeden wizerunek ¶więtego;
- wizerunek
jest szczególnie zabytkowy.
G
GABRIEL ARCHANIOŁ
Miejscowo¶ć
|
Diec.
|
Ko¶ciół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Częstochowa
|
Cz
|
Kł par ¶¶. Andrzeja i Barbary d. paulinów, w. 17, 18, 19,
20
|
Oł. b., 1747
W klasztorze:
|
|
RzeĽba Arch.,
Gabriela;
Tryptyk z 1521 ¦w. Rodziny, z jednym skrzydłem, na rewersie którego Arch.
Gabriel;
|
(w zwieńczeniu)
|
Mstów
|
Cz
|
Kł NMP i ¶w. Augustyna oraz d. klasztor kanoników, w.
13-16, 18, 19, 20
|
Oł. b. 2 poł. w. 18
Feretron rokokowy 2 poł. w. 18, w nim
|
|
Mal. postać Arch.
Gabriela;
Obraz ¦w. Trójcy z Arch. Gabrielem;
|
(po bokach Arch.)
|
Siemiatycze
|
Dr
|
Kł par NMP, w. 15, 17, 18, 19, 20
|
Oł. b. ok. 1730, z rzeĽbami
|
|
RzeĽba Arch. Gabriela;
|
|
Piotrkowice Chmielnickie
|
Ki
|
Kł par NMP i ¶¶. Franciszka, Marcina d. bernardynów, w.
17-18, 19, 20
|
Oł. gł. ok. 1660,
|
|
RzeĽba Arch. Gabriela;
RzeĽba Arch. Gabriela o charakterze barokowym, zapewne w. 20;
|
(oł. kolumnowy z
rzeĽbami)
|
Zborówek
|
Ki
|
Kł par ¶¶. Idziego i Mikołaja, w. 15, 20
|
W oł. gł. tryptyk, na
rewersie skrzydła
W oł. b. krucyfiks oraz tryptyk mal. z 1 poł. w. 16
|
|
NMP i Arch. Gabriel w scenie Zwiastowania, póĽnogotyckie ok. 1500;
Postacie NMP i Arch. Gabriela w scenie Zwiastowania;
|
(tryptyk póĽnogotycki
ok. 1500, czę¶ć ¶rodkowa przemalowana)
(na skrzydle)
|
Pleszew
|
Kl
|
Kł par ¶w. Floriana, w. 15/16, 18, 20
|
Oł. gł. barokowy
|
|
Obraz Arch. Gabriela
sygn. 1707;
|
(z bramkami, w polach
bocznych obrazy)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł Nawrócenia ¶w. Pawła i Dom Misjonarzy
|
Oł. w kaplicy 2 ćw. w.
18
|
|
Pos±g Arch. Gabriela;
|
|
Zalas
|
Kr
|
Kł par ¶w. Marii Magdaleny, w. 20
|
Na rewersie skrzydła z
w. 16
|
|
Mal. Arch. Gabriel, na
złotym tle;
|
|
Czerwińsk n/ Wisł±
|
Pł
|
Kł par bazylika NMP i dawne opactwo cystersów, obecnie
salezjanów, w. 12-12, 14/15, 17, 18, 20
|
Fragment portalu
głównego z ok. 1440
Oł. gł. ok. 1630, kolumnowy z bramkami, w niszy
|
|
Arch. Gabriel, w
półpostaci, poniżej głowa kobiety pod arkad±, zapewne Maryi ze Zwiastowania;
rzeĽba Arch. Gabriela;
RzeĽby NPM Niepokalanie Poczęta i Archanioł Gabriel z grupy Zwiastowania,
wczesnobarokowe 1 poł. w. 17;
|
(obecnie w
przedsionku);
Ołtarz sprowadzony 1622 z Krakowa, fund. opata Mikołaja Szyszkowskiego,
nieznacznie uzupełniony 1 poł. w. 18.
(zapewne pierwotnie ołtarzowe, umieszczone na belce tęczowej)
|
Czacz
|
Po
|
Kł par ¶w. Michała Arch., w. 14-15, 17, 18, 19, 20
|
W nawie mal. postacie
Arch.
|
+
|
Arch. Gabriel;
|
Monstrancja ok.
1720-30, w glorii figurka Baranka, postacie 2 rycerzy, zapewne ¶¶. Arch.
Michała i Gabriela, przy puszce anioły z tarczami h..
|
Leżajsk
|
Pr
|
Kł par NMP i klasztor bernardynów, w. 17, 18-19, 20
|
Oł. b. po 1757, z
rzeĽbami
Chór z 1690
|
|
RzeĽba Arch. Gabriela;
RzeĽba Arch. Gabriela;
|
(w nawie pd.)
|
W±chock
|
Ra
|
Kł par NMP i ¶w. Floriana oraz klasztor cystersów, w.
13, 17, 19, 20
|
Oł. b. po 1750, z
rzeĽbami i obrazem
|
|
Obraz Arch. Gabriela 2
poł. w. 18;
|
|
Mordy
|
Si
|
Kł par ¶w. Michała Arch., w. 17-18, 19/20, 20
|
Oł. gł. 1787, w czę¶ci
¶rodkowej
|
+
|
RzeĽby archaniołów
Gabriela i Rafała;
|
|
Lipno
|
Wł
|
Kł par NMP, w. 13-14, 19, 20
|
Oł. gł. 1 poł. w. 17,
kolumnowy
|
|
RzeĽba ¶w. Arch.
Gabriela;
|
Oł. przeniesiony ok.
1762 ze Skępego - Wymy¶lina, odnowiony 1952.
|
Tyniec n/ ¦lęż±
|
Wr
|
Kł par ¶w. Michała Arch., w. 13, 15, 17, 20
|
Oł. gł. 1699, w górnej
kondygn.
|
+
|
RzeĽba Arch. Gabriela,
|
(bogato zdobiny, z
rzeĽbami, obrazami)
|

GERTRUDA
Miejscowo¶ć
|
Diec.
|
Ko¶ciół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Kraków
|
Kr
|
Kł ¶¶. Augustyna i Jana Chrzciciela oraz klasztor
norbertanek
|
Polichromia 1877, w nawie
Stalle 1777-09, w zaplecku
|
|
Postać ¶w. Gertrudy;
popiersie Gertrudy z Altenbergu;
|
(w zapleckach owalne płaskorzeĽbione medaliony ¶¶. norbertanów)
|
Kołacinek
|
Łd
|
Kł par Wszystkich ¦więtych, w. 18, 19, 20
|
Oł. b. w. 19, w polu ¶rodkowym
|
|
Obraz ¶w. Gertrudy, sygn.;
|
|
Trzebnica
|
Wr
|
Kl par ¶¶. Bartłomieja i Jadwigi, w. 13, 17, 18, 20
|
Oł. b. MB, pocz. w. 18
|
|
RzeĽba ¶w. Gertrudy,
drewno polichromowane, złocone, pocz. w. 18;
Obraz Obłóczyny ¶w. Gertrudy, olejny
na płótnie, 1747-48, sygn.;
|
|

GRZEGORZ
Miejscowo¶ć
|
Diec.
|
Ko¶ciół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Częstochowa
|
Cz
|
Kł par ¶¶. Andrzeja i Barbary d. paulinów, w. 17, 18, 19,
20
|
Oł. b. 1747,
kolumnowy
Oł. b. 1747, jw.
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza,
z czasu ołtarza;
rzeĽba ¶w. Grzegorza, koniec w. 19;
|
|
Częstochowa
|
Cz
|
Kł par ¶w. Zygmunta, w. 14-15/16, 17, 18, 20
|
Kaplica ¶w. Grzegorza,
1661
|
|
|
(d. kł i klasztor paulinów)
|
Poniszowice
|
Gl
|
Kł par NMP i ¶w. Jana
Chrzciciela, w. 15, 18, 19, 20
|
W oł. gł. ok. 1655,
Oł. b. po 1650, z rzeĽbami
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
|
(kolumnowy)
|
Skalbmierz
|
Ki
|
Kł par ¶w. Jana
Chrzciciela, w. 14-15, 17, 19, 20
|
W oł. b. z pocz. w. 18
|
|
Obraz ¶w. Grzegorza
barokowy, pocz. w. 18;
|
|
Kraków
|
Kr
|
Kł par NMP, bazylika Mariacka
|
Oł. gł. – poliptyk
Wita Stwosza 1477-89
Ambona z 1676, na parapecie schodów
Oł. w nawie pn., 3 ćw. w. 17
|
|
¶¶. Grzegorza,
Hieronima, Ambrożego i Augustyna;
płaskorzeĽby Ojców Kła: ¶¶. Hieronima, Ambrożego, Augustyna i Grzegorza;
pos±g ¶w. Grzegorza;
|
(w górnych narożnikach
popiersia czterech Ojców Kła)
(z pos±gami ¶¶., w polach bocznych dolnej kondygnacji)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł par Bożego Ciała i klasztor kanoników regularnych
|
Oł. b. 1740-50
W narożnikach przy tęczy
|
|
Pos±g ¶w. Grzegorza
Wielkiego;
Pos±g ¶w. Grzegorza Wielkiego 2 ćw. w. 17;
|
(między filarami
rzeĽby)
(dużych rozmiarów)
|
Ruszcza
|
Kr
|
Kł par ¶w. Grzegorza, w. 13-15, 17-19, 20
|
W oł. gł. z 1 poł. w.
17
|
+
|
Obraz ¶w. Grzegorza,
w. 18;
|
Epitafium z 1425 r.,
¶w. Grzegorz pochyla się nad rycerzem Wierzbipięt± i poleca go opiece
Matki Bożej.
|
Kra¶nik
|
Lb
|
Kł NMP i d. kanoników, w. 15-16/17, 18, 20
|
W kaplicy MB
Oł. gł. ok. 1620-30
|
|
Postać ¶w. Grzegorza
Wielkiego;
rzeĽba ¶w. Grzegorza
|
(polichromia 1 poł. w.
18);
(kolumnowy z rzeĽbami)
|
Rawa Mazowiecka
|
Ło
|
Kł NMP i d. klasztor
augustianów, obecnie pasjonistów, w. 18, 19, 20
|
W fasadzie rzeĽby ¶¶.
Oł. gł. 2 poł. w. 18, w górze
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza,
drewniana o charakterze póĽnogotyckim w. 16;
Obraz ¶w. Grzegorza papieża w. 18/19, odnowionym 1911;
|
(w niszach bocznych)
(z bramkami, rzeĽbami, obrazami)
|
Miejsce Odrzańskie
|
Op
|
Kł fil. ¶w. Walentego, w. 1-18
|
Oł. gł. po 1700, z
rzeĽbami
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
|
|
Olesno
|
Op
|
Kł fil. ¶w. Rocha, w. 18
|
Oł. gł. 1714
Oł. b. ok. poł. w. 17
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
|
(oł. z bramkami)
|
Lubasz
|
Po
|
Kł par NMP, w. 18, 20
|
Oł. w kaplicy,
w polu ¶rodkowym
|
|
Obraz Apoteoza ¶w.
Grzegorza, w. 18;
Obraz Matki Boskiej ukazuj±cej się ¶w. papieżowi (Grzegorzowi ?);
|
(w zwieńczeniu)
|
Lubiń k/ Ko¶ciana
|
Po
|
Kł NMP i klasztor benedyktynów, w. 11-12/13, 15-16, 17,
18, 20
|
Stalle póĽnobarokowe,
ok. 1730-8, 1789
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza
Wielkiego;
Obraz MBzD w otoczeniu aniołków, adorowana przez ¶¶. Grzegorza i Benedykta,
po poł. w. 17;
|
(mal. i złocone, na gzymsie
rzeĽby)
(zabrudzony, mało czytelny, pochodzi z klasztoru benedyktynek we Lwowie);
|
Psarskie
|
Po
|
Kł par NMP, w. 15/16, 17-19, 20
|
Oł. gł. ok. 1784, z
rzeĽbami
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
|
|
Gorzejowa
|
Ta
|
Kł par ¶w. Grzegorza Papieża, w. 20
|
W oł. gł.
|
+
|
Obraz ¶w. Grzegorza z końca w. 17;
|
Patrz rozdział 2.
|
Brudzew
|
To
|
Kł fil. ¶w. Andrzeja, w. 14-15, 17
|
Oł. gł. 1 poł. w. 18,
z rzeĽbami
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza;
|
|
Chełmża
|
To
|
Kł kolegiacki ¦w.
Trójcy, w. 13, 14,
|
Oł. b. rokokowy 2 poł.
w. 18, z obrazami, w polu ¶rodkowym
|
|
Obraz MB Różańcowej ze
¶¶. Dominikiem i Grzegorzem oraz Dzieci±tka Jezus na hierogramie, z
metalowymi sukienkami i ozdobami;
|
|
Wrocki
|
To
|
Kł par ¶w. Marcina, w. 13-14/15, 18, 20
|
Oł. gł. ok. 1700,
w zwieńczeniu
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza Wielkiego;
Obraz ¶w. Grzegorza, z czasu ołtarza;
|
(w górnej kondygnacji)
|
Frombork
|
Wm
|
Kł katedralny,
bazylika NMP
|
Oł. b. po 1650
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza,
w uszakach;
Obraz ¶w. Grzegorza, koniec w. 17;
|
(kolumnowy z uszakami
i rzeĽbami)
|
¦więta Lipka
|
Wm
|
Kł, bazylika NMP, w.
17-18, 20
|
Kaplica ¶w. Andrzeja
– polichromia
Ambona z ok. 1700
|
|
Postacie ¶w. Grzegorza
i Grzegorza z Nazjanu;
Postać ¶w. Grzegorza Wielkiego;
rzeĽba ¶w. Grzegorza Wielkiego;
|
(1722-34, w kopule)
(w nawie głównej)
(na baldachimie)
|
Trzebnica
|
Wr
|
Kł par ¶¶. Bartłomieja i Jadwigi, w. 13, 17, 18, 20
|
Oł. gł. ok. 1745, z
rzeĽbami
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza,
drewno polichromowane, rokoko, sygn.;
|
|
Wrocław
|
Wr
|
Kł archikatedralny ¶w.
Jana Chrzciciela
|
Portal główny, z
rzeĽbami ¶¶.
Polichromia, 1721-24
Kaplica ¶w. Jana Chrzciciela
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza
Wielkiego;
Postać ¶w. Grzegorz Wielki, barok;
rzeĽba ¶w. Grzegorz Wielki, drewno złocone, barok, 1727, sygn.;
|
(piaskowiec, gotyk, 1
poł. w. 14)
|
Wrocław
|
Wr
|
Kł ¦w. Trójcy i
klasztor bonifratrów, w. 18, 20
|
Oł. gł. 1724, z rzeĽbami
|
|
RzeĽba ¶w. Grzegorza
Wielkiego, drewno polichromowane;
|
|
|