~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Jacek i Maria Łempiccy
~~~~~~~~~~~~~~~

Święci w Polsce i ich kult
w świetle historii
powrót do strony głównej

Rozdział 3
CHARAKTERYSTYKA MIEJSC I PRZEDMIOTÓW KULTU
UZUPEŁNIENIE ROZDZIAŁÓW 2 i 4 DLA WYBRANYCH ŚWIĘTYCH



        Dla licznie i bardzo licznie występujących świętych wybrano miejscowości, kościoły (przeglądając Katalogi Zabytków Sztuki w Polsce), w których występuje co najmniej jedna cecha :
-         wizerunek jest umieszczony w ołtarzu głównym;
-         jest odrębny ołtarz lub kaplica poświęcona czci świętego;
-         wizerunek jest (był) przybrany sukienkami;
-         przy wizerunku są wota;
-         w kościele jest więcej niż jeden wizerunek świętego;
-         wizerunek jest szczególnie zabytkowy.

H

HELENA

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Toszek

Gl

Kł par św. Katarzyny, w. 15, 18, 19, 20

Oł. b. ok. 1660, kolumnowy

 

Rzeźba św. Heleny;

 

Rożnów

Kl

Kł fil. Św. Trójcy, w. 18, 20

Oł. gł. tryptyk, na skrzydle

 

Rzeźba św. Helena;

(gotycki, koniec w. 15 rzeźbiony z mal. rewersami skrzydeł)

Kraków

Kr

Kł św. Marka, rektoralny

Oł. b. ok. poł. w. 18

 

Obraz św. Heleny, w. 18;

(w polu środkowym, pod zasuwą)

Kraków

Kr

Kł Św. Trójcy i klasztor bonifratrów

Oł. w kaplicy 1935

 

Obraz św. Helena 2 poł. w. 18, przemalowany;

(pseudobarokowy, w polu środkowym)

Kraków Więcławice Stare

Kr

Kł par św. Jakuba, w. 18, 19, 20

Tryptyk mal. na desce, 1477

 

Postać św. Heleny;

(na skrzydle po stronie wewnętrznej)

Śniadowo

Le

Kł par NMP, w. 20

Oł. b. 1798, w polu głównym

 

Obraz św. Helena, zapewne ok. 1879,

 

Bąków

Op

Kł par NMP, w. 16, 20

Oł. gł. tryptyk gotycki 2 poł. w. 14

 

Postać św. Heleny;

(rzeźbiony z mal. skrzydłami, na których mal. postacie śś.)

Iława

Op

Kł św. Heleny, w. 19, 20

Ołtarz ok. poł. w. 19, w polu środkowym

+

Obraz św. Heleny;

 

Nysa

Op

Kł śś. Piotra i Pawła, seminaryjny, w. 14-17, 18, 19/20, 20

Polichromia, scena

Oł. w kaplicy, 1730
Oł. jw rokokowy

 

Adoracji Trójcy Św. przez MB, apostołów i świętych, m. in. śś. Helenę;
Obraz św. Heleny;
Rzeźba św. Heleny;

(na sklepieniu nawy)

(w zwieńczeniu, owalny )

Dolsk

Po

Kł Św. Ducha, w. 17, 18

Oł. b. 2 ćw. w. 17

 

Mal. postać św. Heleny, ok. poł. w. 16;

(w polu środkowym obraz Pieta oraz dwie kwatery tryptyku)

Rąbiń

Po

Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 13-15/16, 17, 20

Oł. gł. po poł. w. 18

 

Rzeźba św. Heleny, późnobarokowa;

 

Chełmiec Polski

Ta

Kł fil. św. Heleny, w. 17

Oł. gł. 1686

+

Obraz św. Heleny w. 17/18;

 

Nowy Sącz

Ta

Kł św. Heleny, pomocniczy, w. 17

 

+

Obraz Piéta z postaciami śś. Anny i Heleny po bokach, w. 18;

 

Charłupia Wielka

Kł par św. Bartłomieja, w. 18

W oł. b.

 

Obraz św. Heleny, pocz. w. 19;

(zestawiany, z rzeźbami śś.)

Warta

Kl NMP i klasztor bernardynów, w. 15, 17, 18

Oł. b. 1 ćw. w. 18
Oł. b. ok. poł. w. 18
W klasztorze

 

Rzeźba św. Heleny;
Rzeźba św. Heleny;
Obraz św. Helena 2 poł. w. 18;

(bogato zdobiony, z obrazami, rzeźbami)

Karczyce

Wr

Kł fil. Św. Krzyża, w. 15, 17, 19, 20

Oł. gł., neogotyk, koniec w. 19

 

Obraz św. Heleny z Krzyżem, olejny na płótnie;

 

powrót do strony głównej

HIERONIM

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Kcynia

Bd

Kł NMP i d. klasztor karmelitów, w. 18, 20

Oł. b. ok. 1787, w zwieńczeniu

 

Obraz św. Hieronim jako pustelnik karmiony przez anioła, koniec w. 18;

 

Leśniów

Cz

Kł NMP i klasztor paulinów, w. 16/17, 18, 19

Oł. b. 1 ćw. w. 18
Oł. b. jw., w zwieńczeniu

 

Rzeźba św. Hieronima;
z rzeźbą św. Hieronima,
obraz św. Hieronim, w. 18;

(z rzeźbami śś. Pustelników)

Sławsko Wielkie

Gn

Kł par św. Bartłomieja, w. 18, 19

W oł. b. późnobarokowym

 

Obraz Komunia św. Hieronima, ok. 1760;

Plakietki wotywne 17 i 19 w., dawny kult Świętego.

Krzyżowniki

Kl

Kł par NMP, w. 18, 20

W oł. b. z ok. poł. w. 18

 

Obraz Komunii św. Hieronima, po poł. w. 18;

 

Święty Marek

Kl

Kł fil. św. Marka, w. 17

Oł. gł. ok. 1620, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Hieronima;

 

Kraków

Kr

Kł par NMP, bazylika Mariacka

Oł. gł., poliptyk Wita Stwosza 1477-89
Ambona z 1676
Oł. b. w. 18, w owalnych medalionach
Kaplica św. Wawrzyńca – ołtarz 1746,

 

śś. Grzegorza, Hieronima, Ambrożego i Augustyna;
płaskorzeźby czterech Ojców Kościoła;
obrazy śś. Hieronima i Augustyna (mal. przez Dominika Estreichera po 1782);
Obraz św. Hieronima (?);

(w górnych narożnikach popiersia czterech Ojców Kła)

(nawa pd.,oł. z czarnego marmuru)

(w zwieńczeniu)

Kraków

Kr

Kł bazylika Św. Trójcy oraz klasztor dominikanów

Polichromia kopuły kaplicy św. Róży 1898, w polach węższych Ojcowie Kła
Ołtarzyk z pocz. w. 17, w polu bocznym

 

śś. Ambroży, Grzegorz, Hieronim i Augustyn;


Obraz św. Hieronima;


Ołtarzyk późnorenesansowy z pocz. w. 17, (wyk. zapewne w warsztacie dominikańskim w Krakowie), w 1924 włączony do epitafium Iwona Odrowąża architektoniczny o schemacie tryptyku.

Kraków

Kr

Kł św. Barbary i Dom Prowincjonalny Jezuitów

Polichromia 1765
W klasztorze

 

Św. Hieronim;
Obraz św. Hieronim, renesansowy, niemiecki z 2 poł. (?) w. 16;
Rysunek Śmierć św. Hieronima z w. 16 (?), rys. piórkiem, z sygn. A wzorowaną na znaku Albrechta Durera;

(w polach bocznych sklepienia śś.)


(ofiarowany 1908 ks. Józefowi Tuszowskiemu przez Franciszka Chłapowskiego)

Kraśnik

Lb

Kł NMP i d. kanoników, w. 15-16/17, 18, 20

W kaplicy MB
Oł. gł. ok. 1620-30

 

Postać św. Hieronima;
rzeźba św. Hieronima;

(polichromia 1 poł. w. 18)
(kolumnowy z rzeźbami)

Jeżów

Łd

Kł św. Leonarda, cmentarny, w. 17, 20

Oł. gł. ok. poł. w. 17

 

Rzeźba św. Hieronima;

 

Boguszyce

Ło

Kł par św. Stanisława bpa, w. 16, 18, 19, 20

Tryptyk z 1558, na rewersie skrzydła

 

Mal. postać św. Hieronima;

 

Przechód

Op

Kł par św. Jana Chrzciciela, w. 18

Oł. b., nowy, w polu środkowym

 

Obraz św. Hieronima, owalny barokowy w. 18;

(oł. z fragmentami barokowymi)

Stary Paczków

Op

Kł par Wszystkich Świętych, w. 15, 19

W neogotyckim ołtarzu głównym tryptyk 1494, w otoczeniu części środkowej

 

Płaskorzeźba śś. Grzegorz, Hieronim i anioł;

Część środkowa płaskorzeźba ze sceną Koronacji NPM, otoczoną przez osiem trójosobowych grup, w których środkowe postacie przedstawiają aniołów, boczne świętych.

Dębno n/ Wartą

Po

Kł par NMP, w. 15, 20

Oł. b. 1 poł. w. 17

 

Obraz św. Hieronima;

(w naddatkach)

Poznań

Po

Bazylika archikatedralna śś. Piotra i Pawła

Oł. gł. 1512 – pentaptyk z 2 parami ruchomych skrzydeł i predellą, rzeźbiony i polichromowany

 

Mal. postać św. Hieronima na tle krajobrazu (na rewersie zewnętrznego skrzydła);

Oł. wyk. prawdopodobnie w warsztacie rzeźbiarskim Mistrza ołtarza z Góry Śląskiej i malarskim Mistrza Pasji, dla kł par. Św. Katarzyny w Górze Śląskiej, nabyty w 1952 dla katedry poznańskiej.

Leżajsk

Pr

Kł par Św. Trójcy i Wszystkich Świętych, w. 17, 18, 19

W oł. gł. 1643

 

Rzeźba św. Hieronima;

(kolumnowy z bramkami, rzeźbami)

Rzeczniów

Ra

Kł par NMP i św. Restytuta, w. 17, 18, 19

 

 

Obraz św. Hieronima 2 poł. w. 17;

 

Bobolice

Sd

Kł fil. NMP, w. 15/16, 18, 20

 

 

Rzeźby: św. Hieronim, ołtarzowa, 2 poł. w. 18; i wolnostojąca, 2 poł. w. 18;

 

Włodawa

Si

Kł par św. Ludwika i d. paulinów, w. 18, 19, 20

Oł. gł. ok. 1781-2, kulisowy

 

Rzeźba św. Hieronima;

 

Gruta

To

Kł par NMP, w. 13, 17-18, 19

Oł. b. ok. 1730, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Hieronima;

 

Drwalew

Wa

Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 18, 19, 20

 

 

Obraz św. Hieronim w. 17 lub 1 poł. w. 18;

 

Czamaninek

Kaplica św. Hieronima, w. 18

W ołtarzu rokokowym z ok. 1773

+

Obraz św. Hieronima;

Patrz rozdział 2.

Sompolno

Kaplica św. Hieronima „Na Puszczy”, w. 18, 19

W oł. gł.

+

Obraz św. Hieronima, w. 18;

Patrz rozdział 2.

Wrocław

Wr

Kł archikatedralny św. Jana Chrzciciela

Portal główny, z rzeźbami śś.
Polichromia
Kaplica św. Jana Chrzciciela

 

Rzeźba św. Hieronima;

Postać Świętego, barok 1721-24;
rzeźba św.
Hieronim, drewno złocone, barok, 1727, sygn.;

(piaskowiec, gotyk, 1 poł. w. 14)

Wrocław

Wr

Kł par NMP, „Na Piasku”, w. 14-15, 20

Tryptyk, rzeźbiony gotyk 1503,
skrzydła mal., na rewersie
Tryptyk MB, gotyk ok. 1490, na skrzydle

 

Rzeźba św. Hieronima na pustyni, drewno polichromowane, złocone;
Mal. postać Świętego;

Mal. postać Świętego;

 

Żagań

ZG

Kł par NMP, w. 13/14, 16, 17, 20

Oł. gł., w. 18

 

Rzeźba św. Hieronima z lwem – symbolem męstwa i siły;

(z rzeźbami Ojców Kła)


powrót do strony głównej

KRAKÓW 2008
~~~~~~~~~~~~~~~