Rozdział 3
CHARAKTERYSTYKA MIEJSC I PRZEDMIOTÓW
KULTU
UZUPEŁNIENIE ROZDZIAŁÓW 2 i 4 DLA WYBRANYCH ŚWIĘTYCH
Dla licznie i bardzo licznie występujących świętych
wybrano miejscowości, kościoły (przeglądając Katalogi Zabytków Sztuki w
Polsce), w których występuje co najmniej jedna cecha :
- wizerunek
jest umieszczony w ołtarzu głównym;
- jest
odrębny ołtarz lub kaplica poświęcona czci świętego;
- wizerunek
jest (był) przybrany sukienkami;
- przy
wizerunku są wota;
- w
kościele jest więcej niż jeden wizerunek świętego;
- wizerunek
jest szczególnie zabytkowy.
H
HELENA
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Toszek
|
Gl
|
Kł par św. Katarzyny, w. 15, 18, 19, 20
|
Oł. b. ok. 1660,
kolumnowy
|
|
Rzeźba św. Heleny;
|
|
Rożnów
|
Kl
|
Kł fil. Św. Trójcy, w. 18, 20
|
Oł. gł. tryptyk, na
skrzydle
|
|
Rzeźba św. Helena;
|
(gotycki, koniec w. 15
rzeźbiony z mal. rewersami skrzydeł)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł św. Marka, rektoralny
|
Oł. b. ok. poł. w. 18
|
|
Obraz św. Heleny, w. 18;
|
(w polu środkowym, pod
zasuwą)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł Św. Trójcy i klasztor bonifratrów
|
Oł. w kaplicy 1935
|
|
Obraz św. Helena 2 poł. w. 18, przemalowany;
|
(pseudobarokowy, w
polu środkowym)
|
Kraków Więcławice Stare
|
Kr
|
Kł par św. Jakuba, w. 18, 19, 20
|
Tryptyk mal. na desce,
1477
|
|
Postać św. Heleny;
|
(na skrzydle po
stronie wewnętrznej)
|
Śniadowo
|
Le
|
Kł par NMP, w. 20
|
Oł. b. 1798, w polu głównym
|
|
Obraz św. Helena,
zapewne ok. 1879,
|
|
Bąków
|
Op
|
Kł par NMP, w. 16, 20
|
Oł. gł. tryptyk
gotycki 2 poł. w. 14
|
|
Postać św. Heleny;
|
(rzeźbiony z mal.
skrzydłami, na których mal. postacie śś.)
|
Iława
|
Op
|
Kł św. Heleny, w. 19, 20
|
Ołtarz ok. poł. w. 19,
w polu środkowym
|
+
|
Obraz św. Heleny;
|
|
Nysa
|
Op
|
Kł śś. Piotra i Pawła, seminaryjny, w. 14-17, 18, 19/20,
20
|
Polichromia, scena
Oł. w kaplicy, 1730
Oł. jw rokokowy
|
|
Adoracji Trójcy Św.
przez MB, apostołów i świętych, m. in. śś. Helenę;
Obraz św. Heleny;
Rzeźba św. Heleny;
|
(na sklepieniu nawy)
(w zwieńczeniu, owalny )
|
Dolsk
|
Po
|
Kł Św. Ducha, w. 17, 18
|
Oł. b. 2 ćw. w. 17
|
|
Mal. postać św. Heleny, ok. poł. w. 16;
|
(w polu środkowym
obraz Pieta oraz dwie kwatery tryptyku)
|
Rąbiń
|
Po
|
Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 13-15/16, 17, 20
|
Oł. gł. po poł. w. 18
|
|
Rzeźba św. Heleny, późnobarokowa;
|
|
Chełmiec Polski
|
Ta
|
Kł fil. św. Heleny, w. 17
|
Oł. gł. 1686
|
+
|
Obraz św. Heleny w. 17/18;
|
|
Nowy Sącz
|
Ta
|
Kł św. Heleny, pomocniczy, w. 17
|
|
+
|
Obraz Piéta z postaciami śś. Anny i Heleny po
bokach, w. 18;
|
|
Charłupia Wielka
|
Wł
|
Kł par św. Bartłomieja, w. 18
|
W oł. b.
|
|
Obraz św. Heleny, pocz. w. 19;
|
(zestawiany, z
rzeźbami śś.)
|
Warta
|
Wł
|
Kl NMP i klasztor bernardynów, w. 15, 17, 18
|
Oł. b. 1 ćw. w. 18
Oł. b. ok. poł. w. 18
W klasztorze
|
|
Rzeźba św. Heleny;
Rzeźba św. Heleny;
Obraz św. Helena 2 poł. w. 18;
|
(bogato zdobiony, z
obrazami, rzeźbami)
|
Karczyce
|
Wr
|
Kł fil. Św. Krzyża, w. 15, 17, 19, 20
|
Oł. gł., neogotyk,
koniec w. 19
|
|
Obraz św. Heleny z
Krzyżem, olejny na płótnie;
|
|

HIERONIM
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Kcynia
|
Bd
|
Kł NMP i d. klasztor karmelitów, w. 18, 20
|
Oł. b. ok. 1787, w
zwieńczeniu
|
|
Obraz św. Hieronim
jako pustelnik karmiony przez anioła, koniec w. 18;
|
|
Leśniów
|
Cz
|
Kł NMP i klasztor paulinów, w. 16/17, 18, 19
|
Oł. b. 1 ćw. w. 18
Oł. b. jw., w zwieńczeniu
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
z rzeźbą św. Hieronima,
obraz św. Hieronim, w. 18;
|
(z rzeźbami śś. Pustelników)
|
Sławsko Wielkie
|
Gn
|
Kł par św. Bartłomieja, w. 18, 19
|
W oł. b.
późnobarokowym
|
|
Obraz Komunia św. Hieronima, ok. 1760;
|
Plakietki wotywne 17 i 19 w., dawny kult Świętego.
|
Krzyżowniki
|
Kl
|
Kł par NMP, w. 18, 20
|
W oł. b. z ok. poł. w.
18
|
|
Obraz Komunii św.
Hieronima, po poł. w. 18;
|
|
Święty Marek
|
Kl
|
Kł fil. św. Marka, w. 17
|
Oł. gł. ok. 1620, z
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
|
|
Kraków
|
Kr
|
Kł par NMP, bazylika Mariacka
|
Oł. gł., poliptyk Wita
Stwosza 1477-89
Ambona z 1676
Oł. b. w. 18, w owalnych medalionach
Kaplica św. Wawrzyńca – ołtarz 1746,
|
|
śś. Grzegorza,
Hieronima, Ambrożego i Augustyna;
płaskorzeźby czterech Ojców Kościoła;
obrazy śś. Hieronima i Augustyna (mal. przez Dominika Estreichera po 1782);
Obraz św. Hieronima (?);
|
(w górnych narożnikach
popiersia czterech Ojców Kła)
(nawa pd.,oł. z czarnego marmuru)
(w zwieńczeniu)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł bazylika Św. Trójcy oraz klasztor dominikanów
|
Polichromia kopuły
kaplicy św. Róży 1898, w polach węższych Ojcowie Kła
Ołtarzyk z pocz. w. 17, w polu bocznym
|
|
śś. Ambroży, Grzegorz,
Hieronim i Augustyn;
Obraz św. Hieronima;
|
Ołtarzyk późnorenesansowy z pocz. w. 17, (wyk. zapewne w warsztacie
dominikańskim w Krakowie), w 1924 włączony do epitafium Iwona Odrowąża
architektoniczny o schemacie tryptyku.
|
Kraków
|
Kr
|
Kł św. Barbary i Dom Prowincjonalny Jezuitów
|
Polichromia 1765
W klasztorze
|
|
Św. Hieronim;
Obraz św. Hieronim, renesansowy, niemiecki z 2 poł. (?) w. 16;
Rysunek Śmierć św. Hieronima z w. 16 (?), rys. piórkiem, z sygn. A wzorowaną
na znaku Albrechta Durera;
|
(w polach bocznych
sklepienia śś.)
(ofiarowany 1908 ks. Józefowi Tuszowskiemu przez Franciszka Chłapowskiego)
|
Kraśnik
|
Lb
|
Kł NMP i d. kanoników, w. 15-16/17, 18, 20
|
W kaplicy MB
Oł. gł. ok. 1620-30
|
|
Postać św. Hieronima;
rzeźba św. Hieronima;
|
(polichromia 1 poł. w.
18)
(kolumnowy z rzeźbami)
|
Jeżów
|
Łd
|
Kł św. Leonarda, cmentarny, w. 17, 20
|
Oł. gł. ok. poł. w. 17
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
|
|
Boguszyce
|
Ło
|
Kł par św. Stanisława bpa, w. 16, 18, 19, 20
|
Tryptyk z 1558, na
rewersie skrzydła
|
|
Mal. postać św.
Hieronima;
|
|
Przechód
|
Op
|
Kł par św. Jana Chrzciciela, w. 18
|
Oł. b., nowy, w polu
środkowym
|
|
Obraz św. Hieronima,
owalny barokowy w. 18;
|
(oł. z fragmentami
barokowymi)
|
Stary Paczków
|
Op
|
Kł par Wszystkich Świętych, w. 15, 19
|
W neogotyckim ołtarzu
głównym tryptyk 1494, w otoczeniu części środkowej
|
|
Płaskorzeźba śś. Grzegorz, Hieronim i anioł;
|
Część środkowa
płaskorzeźba ze sceną Koronacji NPM, otoczoną przez osiem trójosobowych grup,
w których środkowe postacie przedstawiają aniołów, boczne świętych.
|
Dębno n/ Wartą
|
Po
|
Kł par NMP, w. 15, 20
|
Oł. b. 1 poł. w. 17
|
|
Obraz św. Hieronima;
|
(w naddatkach)
|
Poznań
|
Po
|
Bazylika archikatedralna śś. Piotra i Pawła
|
Oł. gł. 1512 –
pentaptyk z 2 parami ruchomych skrzydeł i predellą, rzeźbiony i
polichromowany
|
|
Mal. postać św. Hieronima na tle krajobrazu (na rewersie
zewnętrznego skrzydła);
|
Oł. wyk.
prawdopodobnie w warsztacie rzeźbiarskim Mistrza ołtarza z Góry Śląskiej i
malarskim Mistrza Pasji, dla kł par. Św. Katarzyny w Górze Śląskiej, nabyty w
1952 dla katedry poznańskiej.
|
Leżajsk
|
Pr
|
Kł par Św. Trójcy i
Wszystkich Świętych, w. 17, 18, 19
|
W oł. gł. 1643
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
|
(kolumnowy z bramkami,
rzeźbami)
|
Rzeczniów
|
Ra
|
Kł par NMP i św. Restytuta, w. 17, 18, 19
|
|
|
Obraz św. Hieronima 2
poł. w. 17;
|
|
Bobolice
|
Sd
|
Kł fil. NMP, w. 15/16,
18, 20
|
|
|
Rzeźby: św. Hieronim,
ołtarzowa, 2 poł. w. 18; i wolnostojąca, 2 poł. w. 18;
|
|
Włodawa
|
Si
|
Kł par św. Ludwika i d. paulinów, w. 18, 19, 20
|
Oł. gł. ok. 1781-2,
kulisowy
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
|
|
Gruta
|
To
|
Kł par NMP, w. 13, 17-18, 19
|
Oł. b. ok. 1730, z
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
|
|
Drwalew
|
Wa
|
Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 18, 19, 20
|
|
|
Obraz św. Hieronim w.
17 lub 1 poł. w. 18;
|
|
Czamaninek
|
Wł
|
Kaplica św. Hieronima, w. 18
|
W ołtarzu rokokowym z
ok. 1773
|
+
|
Obraz św. Hieronima;
|
Patrz rozdział 2.
|
Sompolno
|
Wł
|
Kaplica św. Hieronima „Na Puszczy”, w. 18, 19
|
W oł. gł.
|
+
|
Obraz św. Hieronima,
w. 18;
|
Patrz rozdział 2.
|
Wrocław
|
Wr
|
Kł archikatedralny św.
Jana Chrzciciela
|
Portal główny, z
rzeźbami śś.
Polichromia
Kaplica św. Jana Chrzciciela
|
|
Rzeźba św. Hieronima;
Postać Świętego, barok 1721-24;
rzeźba św. Hieronim, drewno złocone, barok, 1727, sygn.;
|
(piaskowiec, gotyk, 1
poł. w. 14)
|
Wrocław
|
Wr
|
Kł par NMP, „Na
Piasku”, w. 14-15, 20
|
Tryptyk, rzeźbiony
gotyk 1503,
skrzydła mal., na rewersie
Tryptyk MB, gotyk ok. 1490, na skrzydle
|
|
Rzeźba św. Hieronima
na pustyni, drewno polichromowane, złocone;
Mal. postać Świętego;
Mal. postać Świętego;
|
|
Żagań
|
ZG
|
Kł par NMP, w. 13/14, 16, 17, 20
|
Oł. gł., w. 18
|
|
Rzeźba św. Hieronima z
lwem – symbolem męstwa i siły;
|
(z rzeźbami Ojców Kła)
|
|