~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Jacek i Maria Łempiccy
~~~~~~~~~~~~~~~

Święci w Polsce i ich kult
w świetle historii
powrót do strony głównej

Rozdział 3
CHARAKTERYSTYKA MIEJSC I PRZEDMIOTÓW KULTU
UZUPEŁNIENIE ROZDZIAŁÓW 2 i 4 DLA WYBRANYCH ŚWIĘTYCH



        Dla licznie i bardzo licznie występujących świętych wybrano miejscowości, kościoły (przeglądając Katalogi Zabytków Sztuki w Polsce), w których występuje co najmniej jedna cecha :
-         wizerunek jest umieszczony w ołtarzu głównym;
-         jest odrębny ołtarz lub kaplica poświęcona czci świętego;
-         wizerunek jest (był) przybrany sukienkami;
-         przy wizerunku są wota;
-         w kościele jest więcej niż jeden wizerunek świętego;
-         wizerunek jest szczególnie zabytkowy.

L - Ł

LEONARD z Nobiliacum

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Bugaj

Cz

Kł św. Leonarda, w. 18, 19

 

+

 

Dawny kult św. Leonarda, żywy jeszcze na początku 20 w. W 19 w. żył tutaj pustelnik, naśladowca św. Leonarda.

Pajęczno

Cz

Kł par NMP i św. Leonarda, w. 18

Kaplica św. Leonarda,

+

Rzeźba Św. Leonarda 2 poł. w. 18;

 

Wierzbie

Cz

Kł św. Leonarda, w. 16, 18, 19

W oł. gł. tryptyk, w części środkowej

+

Figury MBzD oraz śś. Leonarda i Małgorzaty;

(późnogotycki rzeźbiony, pocz. w. 16)

Grzebsk

Kł par św. Leonarda, w. 18, 20

W oł. b. z pocz. w. 18

+

Rzeźba św. Leonarda ok. poł. w. 15, gotycka;

Patrz rozdział 2.

Troszyn

Kł par św. Leonarda, w. 17, 19, 20

Oł. gł. ok. 1640, z uszakami i rzeźbami
W oł. b. jw.

+

Rzeźba św. Leonarda;

obraz św. Leonarda w. 19, sygn.;

 

Lipnica Murowana

Ta

Kł św. Leonarda, cmentarny, w. 15

W oł. gł. tryptyk malowany, pośrodku
na skrzydłach

+

Święta Rozmowa z św. Leonardem jako postacią główną;
sceny z życia Świętego;

 

Słupca

Kł NMP i św. Leonarda, w. 16, 18/19, 20

Kaplica św. Leonarda, w oł. ze zwojami akantu
Oł. gł., z rzeźbami

+

Obraz św. Leonarda, koniec w. 15;


Rzeźba św. Leonarda;




(zestawiony z elementów w. 17 i 18)

Tyszowce

ZL

Kł par św. Leonarda, w. 19

W oł. b. 2 poł. w. 18, z rzeźbami

+

Obraz św. Leonarda 1 poł. w. 17, w sukience wraz z krzyżem i pastorałem srebrnymi;

Patrz rozdział 2.

powrót do strony głównej

LONGIN

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Świniary

Ki

Kł par św. Stanisława bpa, w. 17/18, 19

Oł. gł. 2 poł. w. 18, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Longina, w. 18;

 

Kraków

Kr

Kł kolegiacki św. Anny

Oł. Krzyża Św., w. 17

 

Posąg św. Longina;

(po bokach na konsolach posągi śś.)

Kraków

Kr

Kł par Bożego Ciała kanoników regularnych

 

 

Witraż Longinus pod krzyżem, w. 14/15;

 

Jasionna

Op

Kł par św. Marii Magdaleny, w. 14/15, 20

Polichromia ok. 1370-80, w przęśle zach., po lewej

 

Śś. Stephaton i Longinus, w górnej strefie Grupa Ukrzyżowania;

Polichromia gotycka odsłonięta 1912 i częściowo przemalowana podczas konserwacji.

Jemielnica

Op

Kł Wszystkich Świętych, cmentarny (dawny par), w. 14, 17/18, 19, 20

 

 

Obraz wotywny wyk. 1673 3 strefowy, u dołu Ukrzyżowanie z śś. Marią Magdaleną i Longinem;

 

powrót do strony głównej

LUDWIK IX KRÓL

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Kraków

Kr

Kł św. Andrzeja Ap., i klasztor klarysek

Stalle 1701 , w zapleckach mal.

 

Postać św. Ludwika;

Szafy zakrystyjne sprawione 1690 przez ksienię Ludwikę Zamoyską, ozdobione mal. postaciami świętych: św. Ludwika;

Borowa Wieś

Kt

Kł par św. Mikołaja, w. 18

Oł. b. ok. poł. w. 18, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Ludwika;

Kł zbudowany 1720 (?), przeniesiony z Przyszowic (pow. rybnicki), drewniany z wieżą.

Katowice Panewniki

Kt

Kł par Bazylika Mniejsza NMP i św. Ludwika Króla,

 

+

 

Patrz rozdział 2.

Pułtusk

Kł NMP i św. Mateusza, kolegiata w. 15/16, 18, 20

Oł. b. ok. 1720, w zwieńczeniu
Stalle w. 17, w zapleckach

 

Obraz św. Ludwik 2 ćw. w. 19 (być może powtórzenie obrazu z ok. 1720);
Obraz św. Ludwika;

 

Sieraków Wielkopolski

Po

Kł par NMP i dawny klasztor bernardynów, w. 17/18, 19, 20

Oł. b. 1629, w polu bocznym
Oł. b. 1 poł. w. 19, z rzeźbami
Stalle 1641,

 

Obraz św. Ludwika;

Rzeźba św. Ludwika;

figurka św. Ludwika;

(oł. w formie tryptyku)


(z pilastrami zwieńczonymi figurkami śś.)

Włodawa

Si

Kł par św. Ludwika i dawny klasztor paulinów, w. 16/17, 18, 20

Polichromia 1780-6, w prezbiterium




W oł. gł. ok. 1781-2, z rzeźbami

 

Cykl przedstawień związanych ze św. Ludwikiem: Gloryfikacja Świętego; Wręczenie Świętemu kluczy od zdobytego miasta; Błogosławieństwo przed wyruszeniem na wyprawę krzyżową:

Obraz św. Ludwika na modlitwie 1774, wg tradycji szkoły francuskiej w bogatej ramie;


- na sklepieniu kopuły
- na tarczach ścian bocznych od zach.
- od wsch.
poniżej rokokowe medaliony: od zach. z herbem Andegawenów, od wsch. z monogramem Świętego;
(Obraz fund. B. Pawłowskiego przeora włodawskiego, z napisem i datą)

Łasin

To

Kł par św. Katarzyny, w. 14/16, 17/18, 19, 20

Oł. gł. 1 poł. w. 18, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Ludwika;

 

Włocławek

Kł par Wszystkich Świętych, w. 17, 18, 19, 20

Oł. b. ok. 1768, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Ludwika;

 

powrót do strony głównej

ŁAZARZ

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Gidle

Cz

Kł NMP i klasztor dominikanów, w. 17

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza w. 17/18;

(w klasztorze)

Sieroty

Gl

Kł par Wszystkich Świętych, w. 15, 18,  19, 20

Polichromia w. 15, na ścianie scena

 

Wskrzeszenie Łazarza;

 

Tarnowskie Góry

Gl

Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 16, 18, 19, 20

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, barokowy, Flandria 2 poł.w. 17;

(na plebanii)

Strzałkowo

Gn

Kaplica św. Łazarza, cmentarna

 

+

 

 

Trzemeszno

Gn

Kaplica św. Łazarza, poszpitalna, w. 18

 

+

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, późnobarokowy ok. 1790;

 

Działoszyce

Ki

Kł par Św. Trójcy, w. 15, 17, 19

W zapleckach stall z w. 18, obrazy

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, w. 19 (?);

 

Ostrów Wlkp

Kl

Kaplica cmentarna pw Wskrzeszenia św. Łazarza, w. 19

 

+

 

 

Kraków

Kr

Par archikatedralna, Wawel

Kaplica Świętokrzyska – polichromia w. 15

 

Wskrzeszenie Łazarza;

(scena na ścianie dwukrotnie powtórzona)

Kraków

Kr

Kł par Bazylika św. Floriana, w. 12-15/16, 18

W stallach pd., z w. 18 scena

 

Wskrzeszenie Łazarza;

 

Kraków

Kr

Bazylika Mariacka

Witraże gotyckie, w. 14, scena
W kaplicy Świętego – oł. ok. poł. w. 18

 

Wskrzeszenie Łazarza (dwukrotnie);

z obrazami przedstawiającymi Wskrzeszenie Łazarza;

Relikwiarz św. Łazarza z 2 ćw. w. 19.

(oł. późnobarokowy, z czarnego marmuru)

Kraków

Kr

Bazylika Trójcy Św., dominikanów

Kaplica św. Marii Magdaleny –oł. z w. 19

 

Rzeźba św. Łazarza;
Obraz Wskrzeszenie Łazarza z w. 19 (?) gruntownie przemalowany;

(rzeźba w zwieńczeniu)

Kraków

Kr

Kł św. Kazimierza, reformatów

 

 

Obrraz Wskrzeszenie Łazarza, 1 poł. w. 18;

 

Kraków

Kr

Kł par Bożego Ciała, kanoników regularnych

Obrazy, w. 17,ściana pn.:

 

Wskrzeszenie Łazarza;

(na parapetach ganków muzycznych)

Rybnik

Kt

Kaplica NMP, (d. kł par), w. 15, 18

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, mal. na blasze, 2 poł. w. 19;

 

Krasnystaw

Lb

Kł par św. Franciszka Ksawerego, pojezuicki, w. 17, 18

W oł. regencyjnym, w zwieńczeniu

 

Obraz Wskrzeszenia Łazarza, 3 ćw. w. 18;

 

Dłużyce

Le

Kł fil Chrystusa Króla, w. 15, 17, 19-20

Na emprze 1 piętra

 

Wskrzeszenie Łazarza, mal. na desce, pocz. w. 18;

 

Karłowice Wielkie

Op

Kł par Marii Magdaleny, w. 18, 19, 20

Na parapecie rokokowej ambony

 

Płaskorzeźba Chrystusa wskrzeszającego Łazarza;

 

Prudnik

Op

Kł śś. Piotra i Pawła, bonifratrów, w. 18, 19, 20

 

 

Obraz Uczta u Łazarza 1755;

(w klasztorze)

Przechód

Op

Kaplica z 4 ćw. w. 18 (na miejscu d. kła)

W oł. z końca w. 18

 

Obraz Wskrzeszenia Łazarza, z czasu ołtarza;

 

Śmicz

Op

Kł par św. Katarzyny, w. 18, 19

W oł. b. z w. 18/19

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza;

 

Zamarte

Pe

Kł par NMP sióstr franciszkanek, w. 18, 20

W kaplicy oł. rokokowy, w nim

 

Obraz św. Łazarza;

 

Poznań

Po

Bazylika archikatedralna śś. Piotra i Pawła

Kaplica św. Cecylii (pierwotnie w. 14-17, pw św. Łazarza i Marty)

 

 

Dzielnica Poznania – Łazarz

Brzeziny

Rz

Kł par św. Mikołaja, w. 15/16, 18, 19, 20

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza z 1 poł. w. 19;

 

Sandomierz

Sa

Kł katedralny NMP, w. 14-15, 17, 19, 20

Polichromia 1 poł. w. 15, na ścianie

 

Scena Wskrzeszenie Łazarza;

 

Gołaczewy

So

Kł par św. Marii Magdaleny, w. 15, 19, 20

Oł. b., barokowy, w polu środkowym

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, ok. poł. w. 17;

 

Wiśnicz Nowy

Ta

Kł par NMP, w. 17, 18

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, mal. przez Jana Matejkę;

 

Chełmno

To

Kł śś. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty, w. 13-14, 16/17, 19, 20

 

 

Pośrodku marmurowa płaskorzeźba Wskrzeszenia Łazarza;

Epitafium manierystyczne 1599, z i tabliczkami inskrypcyjnymi.

Bogatyńskie

Wm

Kł fil. Św. Trójcy i św. Michała Arch., w. 19

 

 

Obraz Wskrzeszenia Łazarza z 1 ćw. w. 17;

(być może z oł. św. Marii Magdaleny, którego pozostałe części obecnie w kaplicy Jerozolimskiej w Ornecie);

Frombork

Wm

Katedra NMP i św. Andrzeja Ap., w. 14-15, 17, 19, 20

Kaplica Salwatora, polichromia w. 18
Oł. b. św. Mateusza, w predelli

 

Postać św. Łazarza;

Wskrzeszenie Łazarza, mal. 1642, sygn. (Wit Heinricha);

(zw. Szembeka)

Święta Lipka

Wm

Bazylika NMP, w,16-17, 18

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza;

 

Kobyłka

WP

Kł par Św. Trójcy, w. 18, 19, 20

Polichromia po 1742, w nawie

 

Scena Wskrzeszenie Łazarza;

 

Henryków

Wr

Kł par NMP, w. 13-14, 17, 18, 20

 

 

Obraz Pan Jezus przy grobie Łazarza, 3 ćw. w. 18;

 

Łosiów

Wr

Kł par św. Jana Chrzciciela, w. 18, 20

Polichromia 1 poł. w. 18

 

Chrystus wskrzeszający Łazarza;

(w podniebiu chóru)

Małujowice

Wr

Kł par św. Jakuba Ap., w. 14-15/16, 17, 18, 20

Polichromia, w nawie, w. 14 - 15

 

Sceny: Wskrzeszenie Łazarza, Chrystus w otoczeniu Apostołów i Łazarza;

 

Prusice

Wr

Kł par św. Jakuba Ap., w. 15, 20

W oł., w kaplicy ok. 1660

 

Obraz Wskrzeszenia Łazarza, olejny na płótnie;

 

Trzebnica

Wr

Kł par śś. Bartłomieja i Jadwigi, w. 13, 17, 18, 20

 

 

Obraz Wskrzeszenie Łazarza, mal. temperą na desce, renesans, 1569, sygn.;

 

Wrocław

Wr

Kł św. Elżbiety, garnizonowy, w. 14-15, 20

 

 

Paskorzeźba Wskrzeszenie Łazarza, alabaster, manieryzm, 2 poł. w. 16;

 

Wrocław

Wr

Kł św. Łazarza, w. 14, 18, 20

 

+

 

 

powrót do strony głównej

ŁUKASZ

Miejscowość

Diec.

Kościół

Ołtarz / miejsce

Wezwanie

Wizerunek

Kult / Uwagi / Inne

1

2

3

4

5

6

7

Częstochowa

Cz

Kł rektoralny śś. Rocha i Sebastiana, w. 17/18, 20

 

 

Obraz Św. Łukasz malujący wizerunek MB Częstochowskiej, dat. 1889 i sygn.;

Relikwiarz św. Łukasza Ew., cechu malarzy, koniec w. 19, z ażurową glorią.

Staromieście

Ki

Kł par NMP, w. 15, 18/19, 20

Oł. b. po poł. w. 18, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza;

 

Sławoszew

Kl

Kł par św. Zofii, w. 18

Oł. gł. 1717, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza;

 

Ślemień

Kr

Kł par św. Jana Chrzciciela, w. 19

W kaplicy, w nowszym oł.

 

Obraz MB z śś. Łukaszem i Grzegorzem w. 15/16;

zakupiony 1662 z jednego z kościołów krakowskich

Surhów

Lb

Kł par NMP i św. Łukasza Ew., w. 19, 20

W oł. głównym

 

Obraz MBzD i św. Łukaszem, w. 17;

Patrz rozdział 2.

Rawa Mazowiecka

Ło

Kł NMP i klasztor pasjonistów, w. 18, 19

Oł. b. w. 17, z obrazami MB i

 

Św. Łukasza, w. 17;

 

Kościerzyna

Pe

Kł par Św. Trójcy, w. 20

Oł. b. 3 ćw. w. 18, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza;

 

Dalewo

Po

Kł par św. Wojciecha, w. 14, 17, 20

Oł. gł., z bramkami i rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza w. 17/18;

 

Świerczyna

Po

Kł par św. Łukasza Ew., w. 17, 19, 20

Na zewnętrznej ścianie kościoła
Oł. gł. ok. 1737

+

Płaskorzeźba św. Łukasz maluje Matkę Boską, późnobarokowa 2 poł. w. 18;
Rzeźba św. Łukasza;



(nad bramkami rzeźby)

Wartosław

Po

Kł fil. Św. Trójcy i św. Łukasza, w. 18, 20

Oł. gł., , w zwieńczeniu

+

Obraz św. Łukasza;

(oł. wczesnoklasycystyczny)

Humniska

Pr

Kł par św. Stanisława bpa, w. 15/16, 19/20

Oł. gł. po 1624, w górnej kondygnacji

 

Rzeźba św. Łukasza współczesna oł.;

Oł. z bramkami, kolumnami i rzeźbami, przeniesiony ze zburzonego kła kapucynów na Górze św. Michała w Bliznem.

Mokobody

Si

Kł par św. Jadwigi, w. 18/19

Oł. gł. pocz. w. 19, z bramkami i rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza, rokoko ok. poł. w. 18;

(wg tradycji przywiezione po 1860 z kła paulinów w Leśnej (Biała Podlaska).

Radzyn Chełmiński

To

Kł par św. Anny, w. 14, 16/17, 19

W oł. gł. w. 17/18, z bramkami, rzeźbami

 

Obraz Koronacja MB z klęczącymi u dołu śś. Łukaszem i Mikołajem;

(obraz sygn. 1643)

Wierzchy k/ Sieradza

Kł par św. Mikołaja, w. 18

Oł. gł. ok. 1720-30 z bramkami i rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza;

 

Włocławek

Kł katedralny NMP, w. 14/15, 16-17, 19, 20

 

 

Obraz Św. Łukasz, barokowy 2 poł. w. 17, owalny, mal. na desce;

 

Chruściel

Wm

Kł par NMP, w. 18, 20

Oł. gł. ok. 1690, z rzeźbami

 

Rzeźba św. Łukasza, współczesna oł.;

(z bramkami, kolumnami)

Gręboszów

Wr

Kł fil. św. Katarzyny, w. 19

Tryptyk 1517, na skrzydle

 

Mal. postać św. Łukasza;

(rzeźbiony z mal. skrzydłami)


powrót do strony głównej

KRAKÓW 2008
~~~~~~~~~~~~~~~