Rozdział 3
CHARAKTERYSTYKA MIEJSC I PRZEDMIOTÓW
KULTU
UZUPEŁNIENIE ROZDZIAŁÓW 2 i 4 DLA WYBRANYCH ŚWIĘTYCH
Dla licznie i bardzo licznie występujących świętych
wybrano miejscowości, kościoły (przeglądając Katalogi Zabytków Sztuki w
Polsce), w których występuje co najmniej jedna cecha :
- wizerunek
jest umieszczony w ołtarzu głównym;
- jest
odrębny ołtarz lub kaplica poświęcona czci świętego;
- wizerunek
jest (był) przybrany sukienkami;
- przy
wizerunku są wota;
- w
kościele jest więcej niż jeden wizerunek świętego;
- wizerunek
jest szczególnie zabytkowy.
L - Ł
LEONARD z Nobiliacum
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Bugaj
|
Cz
|
Kł św. Leonarda, w. 18, 19
|
|
+
|
|
Dawny kult św. Leonarda, żywy jeszcze na początku 20 w. W
19 w. żył tutaj pustelnik, naśladowca św. Leonarda.
|
Pajęczno
|
Cz
|
Kł par NMP i św. Leonarda, w. 18
|
Kaplica św. Leonarda,
|
+
|
Rzeźba Św. Leonarda 2
poł. w. 18;
|
|
Wierzbie
|
Cz
|
Kł św. Leonarda, w. 16, 18, 19
|
W oł. gł. tryptyk, w
części środkowej
|
+
|
Figury MBzD oraz śś.
Leonarda i Małgorzaty;
|
(późnogotycki
rzeźbiony, pocz. w. 16)
|
Grzebsk
|
Pł
|
Kł par św. Leonarda, w. 18, 20
|
W oł. b. z pocz. w.
18
|
+
|
Rzeźba św. Leonarda
ok. poł. w. 15, gotycka;
|
Patrz rozdział 2.
|
Troszyn
|
Pł
|
Kł par św. Leonarda, w. 17, 19, 20
|
Oł. gł. ok. 1640, z
uszakami i rzeźbami
W oł. b. jw.
|
+
|
Rzeźba św. Leonarda;
obraz św. Leonarda w. 19, sygn.;
|
|
Lipnica Murowana
|
Ta
|
Kł św. Leonarda, cmentarny, w. 15
|
W oł. gł. tryptyk
malowany, pośrodku
na skrzydłach
|
+
|
Święta Rozmowa z św.
Leonardem jako postacią główną;
sceny z życia Świętego;
|
|
Słupca
|
Wł
|
Kł NMP i św. Leonarda, w. 16, 18/19, 20
|
Kaplica św. Leonarda,
w oł. ze zwojami akantu
Oł. gł., z rzeźbami
|
+
|
Obraz św. Leonarda,
koniec w. 15;
Rzeźba św. Leonarda;
|
(zestawiony z elementów w. 17 i 18)
|
Tyszowce
|
ZL
|
Kł par św. Leonarda, w. 19
|
W oł. b. 2 poł. w.
18, z rzeźbami
|
+
|
Obraz św. Leonarda 1
poł. w. 17, w sukience wraz z krzyżem i pastorałem srebrnymi;
|
Patrz rozdział 2.
|

LONGIN
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Świniary
|
Ki
|
Kł par św. Stanisława bpa, w. 17/18, 19
|
Oł. gł. 2 poł. w. 18,
z rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Longina,
w. 18;
|
|
Kraków
|
Kr
|
Kł kolegiacki św. Anny
|
Oł. Krzyża Św., w. 17
|
|
Posąg św. Longina;
|
(po bokach na
konsolach posągi śś.)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł par Bożego Ciała kanoników regularnych
|
|
|
Witraż Longinus pod
krzyżem, w. 14/15;
|
|
Jasionna
|
Op
|
Kł par św. Marii Magdaleny, w. 14/15, 20
|
Polichromia ok.
1370-80, w przęśle zach., po lewej
|
|
Śś. Stephaton i
Longinus, w górnej strefie Grupa Ukrzyżowania;
|
Polichromia gotycka odsłonięta
1912 i częściowo przemalowana podczas konserwacji.
|
Jemielnica
|
Op
|
Kł Wszystkich Świętych, cmentarny (dawny par), w. 14,
17/18, 19, 20
|
|
|
Obraz wotywny wyk.
1673 3 strefowy, u dołu Ukrzyżowanie z śś. Marią Magdaleną i Longinem;
|
|

LUDWIK IX KRÓL
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Kraków
|
Kr
|
Kł św. Andrzeja Ap., i klasztor klarysek
|
Stalle 1701 , w
zapleckach mal.
|
|
Postać św. Ludwika;
|
Szafy zakrystyjne
sprawione 1690 przez ksienię Ludwikę Zamoyską, ozdobione mal. postaciami
świętych: św. Ludwika;
|
Borowa Wieś
|
Kt
|
Kł par św. Mikołaja, w. 18
|
Oł. b. ok. poł. w.
18, z rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Ludwika;
|
Kł zbudowany 1720 (?), przeniesiony z Przyszowic (pow.
rybnicki), drewniany z wieżą.
|
Katowice Panewniki
|
Kt
|
Kł par Bazylika Mniejsza NMP i św. Ludwika Króla,
|
|
+
|
|
Patrz rozdział 2.
|
Pułtusk
|
Pł
|
Kł NMP i św. Mateusza, kolegiata w. 15/16, 18, 20
|
Oł. b. ok. 1720, w
zwieńczeniu
Stalle w. 17, w zapleckach
|
|
Obraz św. Ludwik 2 ćw. w. 19 (być może powtórzenie obrazu
z ok. 1720);
Obraz św. Ludwika;
|
|
Sieraków Wielkopolski
|
Po
|
Kł par NMP i dawny klasztor bernardynów, w. 17/18, 19, 20
|
Oł. b. 1629, w polu
bocznym
Oł. b. 1 poł. w. 19, z rzeźbami
Stalle 1641,
|
|
Obraz św. Ludwika;
Rzeźba św. Ludwika;
figurka św. Ludwika;
|
(oł. w formie
tryptyku)
(z pilastrami zwieńczonymi figurkami śś.)
|
Włodawa
|
Si
|
Kł par św. Ludwika i dawny klasztor paulinów, w. 16/17,
18, 20
|
Polichromia 1780-6, w
prezbiterium
W oł. gł. ok. 1781-2, z rzeźbami
|
|
Cykl przedstawień związanych ze św. Ludwikiem: Gloryfikacja Świętego; Wręczenie Świętemu
kluczy od zdobytego miasta; Błogosławieństwo przed wyruszeniem na wyprawę
krzyżową:
Obraz św. Ludwika na modlitwie 1774, wg
tradycji szkoły francuskiej w bogatej ramie;
|
- na sklepieniu kopuły
- na tarczach ścian bocznych od zach.
- od wsch.
poniżej rokokowe medaliony: od zach. z
herbem Andegawenów, od wsch. z monogramem Świętego;
(Obraz fund. B. Pawłowskiego przeora
włodawskiego, z napisem i datą)
|
Łasin
|
To
|
Kł par św. Katarzyny, w. 14/16, 17/18, 19, 20
|
Oł. gł. 1 poł. w. 18,
z rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Ludwika;
|
|
Włocławek
|
Wł
|
Kł par Wszystkich Świętych, w. 17, 18, 19, 20
|
Oł. b. ok. 1768, z
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Ludwika;
|
|

ŁAZARZ
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Gidle
|
Cz
|
Kł NMP i klasztor dominikanów, w. 17
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza w. 17/18;
|
(w klasztorze)
|
Sieroty
|
Gl
|
Kł par Wszystkich
Świętych, w. 15, 18, 19, 20
|
Polichromia w. 15, na
ścianie scena
|
|
Wskrzeszenie Łazarza;
|
|
Tarnowskie Góry
|
Gl
|
Kł par śś. Piotra i
Pawła, w. 16, 18, 19, 20
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie Łazarza, barokowy, Flandria 2 poł.w.
17;
|
(na plebanii)
|
Strzałkowo
|
Gn
|
Kaplica św. Łazarza, cmentarna
|
|
+
|
|
|
Trzemeszno
|
Gn
|
Kaplica św. Łazarza, poszpitalna, w. 18
|
|
+
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza, późnobarokowy ok. 1790;
|
|
Działoszyce
|
Ki
|
Kł par Św. Trójcy, w.
15, 17, 19
|
W zapleckach stall z
w. 18, obrazy
|
|
Obraz Wskrzeszenie Łazarza,
w. 19 (?);
|
|
Ostrów Wlkp
|
Kl
|
Kaplica cmentarna pw
Wskrzeszenia św. Łazarza, w. 19
|
|
+
|
|
|
Kraków
|
Kr
|
Par archikatedralna, Wawel
|
Kaplica Świętokrzyska – polichromia w. 15
|
|
Wskrzeszenie Łazarza;
|
(scena na ścianie
dwukrotnie powtórzona)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł par Bazylika św. Floriana, w. 12-15/16, 18
|
W stallach pd., z w.
18 scena
|
|
Wskrzeszenie Łazarza;
|
|
Kraków
|
Kr
|
Bazylika Mariacka
|
Witraże gotyckie, w.
14, scena
W kaplicy Świętego – oł. ok. poł. w. 18
|
|
Wskrzeszenie Łazarza
(dwukrotnie);
z obrazami przedstawiającymi Wskrzeszenie Łazarza;
|
Relikwiarz św.
Łazarza z 2 ćw. w. 19.
(oł. późnobarokowy, z czarnego marmuru)
|
Kraków
|
Kr
|
Bazylika Trójcy Św., dominikanów
|
Kaplica św. Marii
Magdaleny –oł. z w. 19
|
|
Rzeźba św. Łazarza;
Obraz Wskrzeszenie Łazarza z w. 19 (?) gruntownie przemalowany;
|
(rzeźba w
zwieńczeniu)
|
Kraków
|
Kr
|
Kł św. Kazimierza, reformatów
|
|
|
Obrraz Wskrzeszenie
Łazarza, 1 poł. w. 18;
|
|
Kraków
|
Kr
|
Kł par Bożego Ciała, kanoników regularnych
|
Obrazy, w. 17,ściana
pn.:
|
|
Wskrzeszenie Łazarza;
|
(na parapetach ganków
muzycznych)
|
Rybnik
|
Kt
|
Kaplica NMP, (d. kł par), w. 15, 18
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza, mal. na blasze, 2 poł. w. 19;
|
|
Krasnystaw
|
Lb
|
Kł par św. Franciszka Ksawerego, pojezuicki, w. 17, 18
|
W oł. regencyjnym, w
zwieńczeniu
|
|
Obraz Wskrzeszenia
Łazarza, 3 ćw. w. 18;
|
|
Dłużyce
|
Le
|
Kł fil Chrystusa
Króla, w. 15, 17, 19-20
|
Na emprze 1 piętra
|
|
Wskrzeszenie Łazarza,
mal. na desce, pocz. w. 18;
|
|
Karłowice Wielkie
|
Op
|
Kł par Marii
Magdaleny, w. 18, 19, 20
|
Na parapecie
rokokowej ambony
|
|
Płaskorzeźba
Chrystusa wskrzeszającego Łazarza;
|
|
Prudnik
|
Op
|
Kł śś. Piotra i
Pawła, bonifratrów, w. 18, 19, 20
|
|
|
Obraz Uczta u Łazarza
1755;
|
(w klasztorze)
|
Przechód
|
Op
|
Kaplica z 4 ćw. w. 18
(na miejscu d. kła)
|
W oł. z końca w. 18
|
|
Obraz Wskrzeszenia
Łazarza, z czasu ołtarza;
|
|
Śmicz
|
Op
|
Kł par św. Katarzyny,
w. 18, 19
|
W oł. b. z w. 18/19
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza;
|
|
Zamarte
|
Pe
|
Kł par NMP sióstr
franciszkanek, w. 18, 20
|
W kaplicy oł.
rokokowy, w nim
|
|
Obraz św. Łazarza;
|
|
Poznań
|
Po
|
Bazylika archikatedralna śś. Piotra i Pawła
|
Kaplica św. Cecylii
(pierwotnie w. 14-17, pw św. Łazarza i Marty)
|
|
|
Dzielnica Poznania –
Łazarz
|
Brzeziny
|
Rz
|
Kł par św. Mikołaja,
w. 15/16, 18, 19, 20
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza z 1 poł. w. 19;
|
|
Sandomierz
|
Sa
|
Kł katedralny NMP, w.
14-15, 17, 19, 20
|
Polichromia 1 poł. w.
15, na ścianie
|
|
Scena Wskrzeszenie
Łazarza;
|
|
Gołaczewy
|
So
|
Kł par św. Marii
Magdaleny, w. 15, 19, 20
|
Oł. b., barokowy, w
polu środkowym
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza, ok. poł. w. 17;
|
|
Wiśnicz Nowy
|
Ta
|
Kł par NMP, w. 17, 18
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza, mal. przez Jana Matejkę;
|
|
Chełmno
|
To
|
Kł śś. Jana
Chrzciciela i Jana Ewangelisty, w. 13-14, 16/17, 19, 20
|
|
|
Pośrodku marmurowa
płaskorzeźba Wskrzeszenia Łazarza;
|
Epitafium
manierystyczne 1599, z i tabliczkami inskrypcyjnymi.
|
Bogatyńskie
|
Wm
|
Kł fil. Św. Trójcy i św. Michała Arch., w. 19
|
|
|
Obraz Wskrzeszenia
Łazarza z 1 ćw. w. 17;
|
(być może z oł. św.
Marii Magdaleny, którego pozostałe części obecnie w kaplicy Jerozolimskiej w
Ornecie);
|
Frombork
|
Wm
|
Katedra NMP i św. Andrzeja Ap., w. 14-15, 17, 19, 20
|
Kaplica Salwatora,
polichromia w. 18
Oł. b. św. Mateusza, w predelli
|
|
Postać św. Łazarza;
Wskrzeszenie Łazarza, mal. 1642, sygn. (Wit Heinricha);
|
(zw. Szembeka)
|
Święta Lipka
|
Wm
|
Bazylika NMP,
w,16-17, 18
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza;
|
|
Kobyłka
|
WP
|
Kł par Św. Trójcy, w.
18, 19, 20
|
Polichromia po 1742,
w nawie
|
|
Scena Wskrzeszenie
Łazarza;
|
|
Henryków
|
Wr
|
Kł par NMP, w. 13-14,
17, 18, 20
|
|
|
Obraz Pan Jezus przy
grobie Łazarza, 3 ćw. w. 18;
|
|
Łosiów
|
Wr
|
Kł par św. Jana
Chrzciciela, w. 18, 20
|
Polichromia 1 poł. w.
18
|
|
Chrystus
wskrzeszający Łazarza;
|
(w podniebiu chóru)
|
Małujowice
|
Wr
|
Kł par św. Jakuba
Ap., w. 14-15/16, 17, 18, 20
|
Polichromia, w nawie,
w. 14 - 15
|
|
Sceny: Wskrzeszenie
Łazarza, Chrystus w otoczeniu Apostołów i Łazarza;
|
|
Prusice
|
Wr
|
Kł par św. Jakuba
Ap., w. 15, 20
|
W oł., w kaplicy ok.
1660
|
|
Obraz Wskrzeszenia
Łazarza, olejny na płótnie;
|
|
Trzebnica
|
Wr
|
Kł par śś.
Bartłomieja i Jadwigi, w. 13, 17, 18, 20
|
|
|
Obraz Wskrzeszenie
Łazarza, mal. temperą na desce, renesans, 1569, sygn.;
|
|
Wrocław
|
Wr
|
Kł św. Elżbiety, garnizonowy,
w. 14-15, 20
|
|
|
Paskorzeźba Wskrzeszenie
Łazarza, alabaster, manieryzm, 2 poł. w. 16;
|
|
Wrocław
|
Wr
|
Kł św. Łazarza, w.
14, 18, 20
|
|
+
|
|
|

ŁUKASZ
Miejscowość
|
Diec.
|
Kościół
|
Ołtarz / miejsce
|
Wezwanie
|
Wizerunek
|
Kult / Uwagi / Inne
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
Częstochowa
|
Cz
|
Kł rektoralny śś. Rocha i Sebastiana, w. 17/18, 20
|
|
|
Obraz Św. Łukasz
malujący wizerunek MB Częstochowskiej, dat. 1889 i sygn.;
|
Relikwiarz św. Łukasza
Ew., cechu malarzy, koniec w. 19, z ażurową glorią.
|
Staromieście
|
Ki
|
Kł par NMP, w. 15, 18/19, 20
|
Oł. b. po poł. w. 18,
z rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza;
|
|
Sławoszew
|
Kl
|
Kł par św. Zofii, w. 18
|
Oł. gł. 1717, z
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza;
|
|
Ślemień
|
Kr
|
Kł par św. Jana Chrzciciela, w. 19
|
W kaplicy, w nowszym
oł.
|
|
Obraz MB z śś.
Łukaszem i Grzegorzem w. 15/16;
|
zakupiony 1662 z
jednego z kościołów krakowskich
|
Surhów
|
Lb
|
Kł par NMP i św. Łukasza Ew., w. 19, 20
|
W oł. głównym
|
|
Obraz MBzD i św.
Łukaszem, w. 17;
|
Patrz rozdział 2.
|
Rawa Mazowiecka
|
Ło
|
Kł NMP i klasztor pasjonistów, w. 18, 19
|
Oł. b. w. 17, z
obrazami MB i
|
|
Św. Łukasza, w. 17;
|
|
Kościerzyna
|
Pe
|
Kł par Św. Trójcy, w. 20
|
Oł. b. 3 ćw. w. 18, z
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza;
|
|
Dalewo
|
Po
|
Kł par św. Wojciecha, w. 14, 17, 20
|
Oł. gł., z bramkami i
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza w.
17/18;
|
|
Świerczyna
|
Po
|
Kł par św. Łukasza Ew., w. 17, 19, 20
|
Na zewnętrznej ścianie
kościoła
Oł. gł. ok. 1737
|
+
|
Płaskorzeźba św.
Łukasz maluje Matkę Boską, późnobarokowa 2 poł. w. 18;
Rzeźba św. Łukasza;
|
(nad bramkami rzeźby)
|
Wartosław
|
Po
|
Kł fil. Św. Trójcy i św. Łukasza, w. 18, 20
|
Oł. gł., , w
zwieńczeniu
|
+
|
Obraz św. Łukasza;
|
(oł.
wczesnoklasycystyczny)
|
Humniska
|
Pr
|
Kł par św. Stanisława bpa, w. 15/16, 19/20
|
Oł. gł. po 1624, w
górnej kondygnacji
|
|
Rzeźba św. Łukasza
współczesna oł.;
|
Oł. z bramkami,
kolumnami i rzeźbami, przeniesiony ze zburzonego kła kapucynów na Górze św.
Michała w Bliznem.
|
Mokobody
|
Si
|
Kł par św. Jadwigi, w. 18/19
|
Oł. gł. pocz. w. 19, z
bramkami i rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza,
rokoko ok. poł. w. 18;
|
(wg tradycji
przywiezione po 1860 z kła paulinów w Leśnej (Biała Podlaska).
|
Radzyn Chełmiński
|
To
|
Kł par św. Anny, w. 14, 16/17, 19
|
W oł. gł. w. 17/18, z
bramkami, rzeźbami
|
|
Obraz Koronacja MB z
klęczącymi u dołu śś. Łukaszem i Mikołajem;
|
(obraz sygn. 1643)
|
Wierzchy k/ Sieradza
|
Wł
|
Kł par św. Mikołaja, w. 18
|
Oł. gł. ok. 1720-30 z
bramkami i rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza;
|
|
Włocławek
|
Wł
|
Kł katedralny NMP, w. 14/15, 16-17, 19, 20
|
|
|
Obraz Św. Łukasz, barokowy 2 poł. w. 17, owalny, mal. na
desce;
|
|
Chruściel
|
Wm
|
Kł par NMP, w. 18, 20
|
Oł. gł. ok. 1690, z
rzeźbami
|
|
Rzeźba św. Łukasza,
współczesna oł.;
|
(z bramkami,
kolumnami)
|
Gręboszów
|
Wr
|
Kł fil. św. Katarzyny, w. 19
|
Tryptyk 1517, na
skrzydle
|
|
Mal. postać św.
Łukasza;
|
(rzeźbiony z mal.
skrzydłami)
|
|