Święci w Polsce i ich kult w świetle historii

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Jacek i Maria Łempiccy
~~~~~~~~~~~~~~~
Święci w Polsce i ich kult
w świetle historii

Rozdział 3
CHARAKTERYSTYKA MIEJSC I PRZEDMIOTÓW KULTU
UZUPEŁNIENIE ROZDZIAŁÓW 2 i 4 DLA WYBRANYCH ŚWIĘTYCH

Dla licznie i bardzo licznie występujących świętych wybrano miejscowości, kościoły (przeglądając Katalogi Zabytków Sztuki w Polsce), w których występuje co najmniej jedna cecha :

- wizerunek jest umieszczony w ołtarzu głównym;

- jest odrębny ołtarz lub kaplica poświęcona czci świętego;

- wizerunek jest (był) przybrany sukienkami;

- przy wizerunku są wota;

- w kościele jest więcej niż jeden wizerunek świętego;

- wizerunek jest szczególnie zabytkowy.

TEKLA

Konopiska	Cz	Kł par św. Walentego, w. 20			Obraz nierozpoznanej świętej z 1 poł. w. 17;	Był też obraz św. Tekli w srebrnej sukience.
Miejscowość	Diec.	Kościół	Ołtarz / miejsce	Wezwanie	Wizerunek	Kult / Uwagi / Inne
1	2	3	4	5	6	7
Kamieniec	Gn	Kł par św. Jakuba, w. 18, 20	Oł. b. z 2 poł. w. 17		Rzeźba św. Tekli;	(rzeźby po bokach ołtarza)
Kielce	Ki	Kł katedralny NMP i św. Konstantyna, w. 12-16, 17-18, 19, 20	W oł. b. z ok. 1730 ze współczenymi rzeźbami i obrazami		Obraz św. Tekli;
Nowy Korczyn	Ki	Kł św. Stanisława bpa d. franciszkanów, w. 13-15, 17-19, 20	W oł. b., w polu środkowym		Obraz św. Tekla, barokowy, w. 18;	Dawny kult św. Tekli.
Pińczów	Ki	Kł par św. Jana Ew., w. 15-17, 18	W oł. b. sprzed 1748, z rzeźbami		Obraz św. Tekli ok. poł. w. 18, w srebrnej sukience z tegoż czasu;
Piotrkowice	Ki	Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 17, 20	W nowym oł. b.		Obraz św. Tekla, 1 poł. w. 18, w sukience w stylu regencji;
Blizanów	Kl	Kł par NMP, w. 16, 18, 19	Kaplica św. Tekli, po poł. w. 18, w oł. w kształcie rzeźbionej ramy		Obraz św, Tekli, ok. 1760;	Pisano, iż wizerunek był przystrojony pozłacaną koroną, co świadczy o dawnym kulcie św. Tekli. Niegdyś był odpust w dniu św. Tekli.
Krotoszyn	Kl	Kł par śś. Piotra i Pawła i d. klasztor trynitarzy, w. 15-17, 18, 20	W oł. b. na filarze nawy z 3 ćw. w. 18		Obraz św. Tekli;
Dobrzyca	Kł	Kł par św. Tekli, w. 18, 19, 20	W oł. gł. 1780, z rzeźbami	+	Obraz św. Tekla, mal. 1780, sygn.;
Kraków	Kr	Kł św. Wojciecha, rektoralny	Oł. gł. ok. poł. w. 18, z rzeźbami, w zwieńczeniu		Obraz św. Tekli z w. 17 (?);	Relikwiarz św. Tekli z 1755, z lwami na podstawie, przedstawieniem świętej i gołębicą Ducha Św. W XVIII wieku był tutaj żywy kult św. Tekli.
Kraków	Kr	Kł śś. Augustyna i Jana Chrzciciela oraz klasztor norbertanek	Oł. b. 1 poł. w. 18, w zwieńczeniu		Obraz św. Tekli 1 poł. w. 18; Obraz św. Tekla, 3 ćw. w. 18;	(późnobarokowy z h. Ciołek i literami Petroneli Poniatowskiej)
Dzierzkowice	Lb	Kł par śś. Stanisława bpa i Marii Magdaleny, w. 18, 19	Oł. b. 2 poł. w. 18, w zwieńczeniu Feretron, w nim		Obraz św. Tekla; Obraz św. Tekli, w. 18/19;
Lublin	Lb	Kł Nawrócenia św. Pawła, w. 15, 19, 20				Patrz rozdział 2.
Olchowiec	Lb	Kł par św. Małgorzaty, w. 18	Oł. b., koniec w. 18, Ambona barokowa, Feretron w. 18/19, w nim		Obraz św. Tekli; rzeźba św. Tekli; obraz św. Tekla, barokowo ludowy;	(w zwieńczeniu) (na baldachimie)
Czerniewice	Ło	Kł par św. Małgorzaty, w. 18, 20	Oł. gł. z ok. poł. w. 17		Obraz św. Tekli;	(oł. ze współczenymi rzeźbami i obrazami)
Gąsiorowo	Pł	Kł fil. NMP i śś. Jana Chrzciciela, Jedenastu Tysięcy Męczenników, w. 18, 19 20	Oł. b. 1 ćw. w. 18, w polu środkowym		Obraz św. Tekli, w. 18;
Sadłowo	Pł	Kł par św. Jana Chrzciciela, w. 18, 19, 20			Obraz św. Tekli, w. 18/19, pierwotnie w oł. gł.;	Wotum plakietki: - trybowana z cechą miejską Torunia i imienną, z MBzD, śś. Antonim i Teklą, 1 poł. w. 18; - grawerowana z cechą miejską Torunia i imienną, ze św. Teklą, w. 18.
Siecień	Pł	Kł par św. Józefa, w. 16, 18, 19, 20	W oł. b. 2 poł. w. 19 Feretron rokokowy 3 ćw. w. 18, zapewne ok. 1764, w nim		Obraz św. Tekla; Obraz św. Tekli w obramieniu imitującym tkaninę spływającą spod korony w zwieńczeniu;
Dukla	Pr	Kł par św. Jana z Dukli i klasztor bernardynów, w. 8, 19, 20	Oł. b. 3 ćw. w. 18, w polu środkowym		Obraz śś. Barbary i Tekli, współczeny ołtarzowi;	Relikwiarz śś. Tekli i Barbary, 1765, fund. przez Zenobiusza Błędowskiego, w kształcie monstrancji promienistej.
Jaśliska	Pr	Kł par św. Katarzyny, w. 18, 20	Oł. b. 2 poł. w. 18, w polu głównym		Obraz św. Tekla, rokokowy ok. poł. w. 18, z napisem o uratowaniu obrazu z pożaru na plebanii 1771, odnowiony 1948;	Patrz rozdział 2.
Nowosielce Kozickie	Pr	Kł par śś. Jerzego i Tekli, w. 18, 20	W oł. b. ok. poł. w. 18	+	Obraz św. Tekli;	(d. nazwa wsi: Wojtkowa)
Stara Wieś	Pr	Kł par NMP, popauliński w. 18, 20	Oł. b. z ok. poł. w. 18, w nim		Obraz św. Tekli;
Krępa Kościelna	Ra	Kł par śś. Piotra i Pawła, w. 20	W oł. b. z 2 poł. w. 18		Obraz św. Tekli;	(oł. z rzeźbami, dawny główny)
Wąchock	Ra	Kł par NMP i św. Floriana, w. 13-14, 17-18, 20	Oł. b., w. 18, w zwieńczeniu		Obraz św. Tekla, w drewnianej sukience;
Beszowa	Sa	Kł par śś. Piotra i Pawła d. paulinów, w. 15, 17, 20	W oł. b. rokokowym, z rzeźbami		Rzeźba św. Tekli; Obraz św. Tekli, rokokowy, w sukience;	Relikwiarz św. Tekli o motywach regencyjnych i rokokowych.
Krześlin	Si	Kł par św. Mikołaja oraz dawny klasztir bernardynów, w. 18,19, 20	Oł. gł. ok. poł. w. 18, przerabiany, z rzeźbami, obrazami Feretron barokowy, w nim		Obraz św. Tekli, w. 18, w sukience srebrnej z w. 18; Obraz św. Tekli;	(Skrzydla klasztoru przebudowane w. 20 na nawy boczne)
Lubcza	Ta	Kł Serca PJ, w. 20				Dawny kult śś. Mikołaja, Tekli i Walentego. W XVIII wieku znajdujące się wówczas w kościele obrazy tych Świętych przystrojone były wotami.
Męcina	Ta	Kł par św. Antoniego Pustelnika, w. 14-15			Obraz św. Tekli, w srebrnych ramach barokowych z w. 18;
Dulsk	To	Kł par NMP, w. 18, 19, 20	W oł. b. ok. 1730, z rzeźbami		Obraz św. Tekli, w. 18;
Izdebno	Wa	Kł par NMP, w. 17-18, 19,20	W nowym oł. b.		Obraz Męczeństwo św. Tekli, mal. koniec w. 18, sygn.
Łęczeszyce	Wa	Kł par św. Jana Chrzciciela i klasztor paulinów, w. 18, 19, 20	Oł. b., na tle iluzjonistycznej architektury		Postać św. Tekli (w polu głównym); Obraz św. Tekla, w. 18, uszkodzony	(mensa murowana, polichromia wyk. 1765, odnawiana 1868) Portret zakonnika paulińskiego trzymającego obraz św. Tekli, w. 18.
Warszawa	Wa	Kł św. Marcina, poaugustiański (obecnie ss. Franciszkanki), w. 14-15, 16, 17-18, 20				W 17-18 wieku działało bractwo Zgromadzenie św. Tekli (1764), miało wówczas w kościele swój ołtarz lub kaplicę.
Kikół	Wł	Kł par św. Wojciecha, w. 20			Obraz św. Tekla, rokokowy 3 ćw. w. 18, w sukience srebrnej, trybowanej i grawerowanej;	(z cechą imienną złotnika toruńskiego z ok. 1793-1826, oraz cechą warsztatu warszawskiego, w którym sukienkę pozłocono ok. poł. w. 19)
Kłótno	Wł	Kł par Św. Trójcy, w. 19, 20	W oł. b. rokokowym z 2 poł. w. 18 Feretron rokokowo ludowy, pocz. w. 19, w nim		Obraz św. Tekla; Rzeźba św. Tekli;	Cztery plakietki wotywne srebrne, 1 poł. w. 19, przynależne do obrazu św. Tekli: - dwie w kształcie serc, jedna z nich z datą 1819, jedna z przedstawieniem oczu, jedna ryta z przedstawieniem niemowlęcia.
Koło	Wł	Kł NMP i klasztor bernardynów, w. 15, 18, 20	Oł. b., z kolumnami, rzeźbami, obrazami		Obraz św. Tekli w sukience srebrnej, w. 18;
Wąkłczew	Wł	Kł par św. Stanisława bpa, w. 15, 16, 18, 20			Obraz św. Tekli, sygn. 1808, mal. na drzewie;	Dawny kult św. Tekli, na początku 19 wieku obraz był przystrojony sukienką.
Tomaszów Lubelski	ZL	Kł Św. Trójcy, NMP i śś. Jana Chrzcicieka, Tomasza Kantuaryjskiego (d. parafialny), w. 17, 18, 20	Oł. b. 1 poł. w. 18, z rokokowymi ornamentami, na zasuwie		Obraz św. Tekla, w. 18, przemalowany, z sukienką miedzianą, posrebrzaną 1 ćw. w. 19;

TERESA OD JEZUSA

Miejscowość	Diec.	Kościół	Ołtarz / miejsce	Wezwanie	Wizerunek	Kult / Uwagi / Inne
1	2	3	4	5	6	7
Żerków	Kl	Kł par św. Stanisława bpa, w. 18, 19, 20	Oł. gł. 1 ćw. w. 18, z rzeźbami		Rzeźba św. Teresy;
Czerna	Kr	Kł św. Eliasza i klasztor karmelitów bosych, w. 17, 18, 20			Obrazy: św. Teresa od Jezusa barokowe dwa; - Ekstaza świętej, 1754, (z ołtarza bocznego); - Św. Rodzina z św. Teresą i św. Eliaszem, barokowy; - Święta, mal. na blasze zapewne 1762;	W narożniku cmentarzyka kapliczka z płaskorzeźbą św. Teresy od Jezusa, marmurową, barokową, przeniesioną ze zniszczonej pustelni pw. tej Świętej.
Kraków	Kr	Kł par śś. Katarzyny i Małgorzaty oraz dawny klasztor augustianów	Oł. b. ok. 1700 z czarnego i paczółto-wickiego marmuru		Obecnie z innymi obrazami obraz Wizja św. Teresy z Awila, ok. 1700 (?), (ołtarzowy);	Ołtarz kolumnowy, przeniesiony 1874-75 z d. karmelickiego kościoła pw Śś. Michała i Józefa w Krakowie, gdzie poświęcony był św. Teresie z Awila, obraz z tegoż ołtarza jest oddzielnie;
Poddębice	Łd	Kł par św. Katarzyny, w. 17, 19	Oł. gł. 1 poł. w. 17, z rzeźbami i obrazami		Obraz św. Teresy w. 17, przemalowany;
Kościerzyna	Pe	Kł par Św. Trójcy, w. 20	W oł. b. rokokowym z 3 ćw. w. 18		Obraz św. Teresy, w. 19-20;	z rzeźbami i obrazami
Obory	Pł	Kł par NMP i klasztor karmelitów, w. 17-18/19, 20	Oł. b. ok. poł. w. 18, Oł. b., koniec w. 17 Feretron rokokowy, w nim		Rzeźba św. Teresy z Awila; Rzeźba św. Teresy z Awila; Obraz św. Teresy;	(oł. kolumnowe z rzeźbami)
Żuromin	Pł	Kł św. Antoniego Padewskiego d. refor-matów, w. 18, 20	W oł. b. 4 ćw. w.18, z rzeźbami		Obraz św. Teresy z Awila, nowszy;
Poznań	Po	Kł św. Józefa i klasztor karmelitów bosych, w. 17, 19, 20			Obrazy: Ekstaza św. Teresy, sygn., mal. dla karmelitanek poznańskich; - św. Teresa jako przewodniczka karmeli-tanek w. 17; - Św. Rodzina ze śś. Teresą, Janem od Krzyża w otoczeniu muzykujących aniołów, w. 18; - Dwa obrazy św. Teresa z w. 18; - Ekstaza św. Teresy w. 18; - MBzD adorowana przez śś. Józefa i Teresę; - Święta, sygn. 1870;	(ten ostatni z oł. gł. kła karmelitanek w Poznaniu przy ul. Wiciowej);
Parysów	Si	Kł par NMP, w. 20	Oł. gł. 2 ćw. w. 17, w polach owalnych		Obraz św. Teresy;	(po bokach zwieńczenia)
Chorzelów	Ta	Kł par Wszystkich Świętych, w. 20	Oł. b. 1 poł. w. 18, w zwieńczeniu		Obraz św. Teresy z Awila, współczesnym ołtarzowi;	(oł. z uchami i obrazami)
Rzochów	Ta	Kł par św. Marka Ew., w. 19	Oł. b., 1884 z obrazami		Obraz św. Teresy mal. ok. 1889, sygn.;
Włocławek	Wł	Kł katedralny bazylika NMP, w. 13-14/15,16, 17-18, 19, 20	Kaplica św. Teresy, w oł. neogotyckim		Obraz św. Teresa, sygn. 1928, w otocze-niu osiem małych scen; Obraz św. Teresa, mal. 1928;	(w składziku na piętrze wieży)
Glinianka	WP	K par św. Wawrzyńca, w. 18	W oł. bocznym		Obraz św. Teresy z Awila, barokowy zapewne 2 poł. w. 18;
Glinka	Wr	Kł par NMP i św. Eliasza, w. 17, 18, 20	W oł. św. Teresy Wielkiej, poł. w. 18		Obraz św. Teresa z Awila, olej na płótnie, barok, poł. w. 18;
Wrocław	Wr	Kł par św. Antoniego Padewskiego, w. 17, 20	Oł. MB, 1725, z rzeźbami		Rzeźba św. Teresy z Awila;

TOMASZ Ap.

Miejscowość	Diec.	Kościół	Ołtarz / miejsce	Wezwanie	Wizerunek	Kult / Uwagi / Inne
1	2	3	4	5	6	7
Kraków	Kr	Kł par Św. Krzyża	Polichromia po poł. w. 16 Chrzcielnica, na czarze		Postać św. Tomasza; św. Tomasz;	(w prezbiterium postacie apostołów) (gotycka 1423, odlana z brązu)
Kraków	Kr	Bazylika Św. Trójcy i klasztor dominikanów			Obraz Niewierny Tomasz, barokowy z w. 17, gruntownie przemalowany;
Kraków	Kr	Kł św. Tomasza Ap., duchaczek, ul. Szpitalna	Oł. gł. pocz. w. 18, w zwieńczeniu	+	Obraz św. Tomasza z pocz. w. 18;	Relikwiarz św. Tomasza w. 19;
Kowary	Le	Kł par NMP, w. 15-17, 18, 19, 20			Obraz Tomasz, barok, w. 17 olejny na płótnie; Rzeźba św. Tomasza Ap., 1 poł. w. 18;
Kietrz	Op	Kł par św. Tomasza Ap., w. 16-17, 18, 19, 20	Polichromia 1 poł. w. 18 W oł. gł. 1 poł. w. 18, z rzeźbami	+	popiersie św. Tomasza; Obraz św. Tomasz wyznaje wiarę Zmartwychwstałemu Chrystusowi;	(na sklepieniu pod wieżą) (obraz odnowiony 1895)
Płowęż	To	Kł par św. Małgorzaty, w. 13, 17, 19	Oł. b. rokokowy 1760, w środku		Obraz śś. Tomasz i Andrzej Ap. ujęci w półpostaciach na pniu drzewa, na nim liczne atrybuty;	(w kształcie obelisków z obrazami w trzech strefach)
Orneta	Wm	Kł par św. Jana Ew., w. 14-15, 18, 19, 20	Oł. gł. 1744, w środkowej kondygnacji		Rzeźba św. Tomasza Ap.;	(kolumnowy z bramkami i rzeźbami)
Strzelce	Wr	Kł par św. Marcina, w. 14-15/16, 17, 19, 20	W oł. gł.		Płaskorzeźba św. Tomasza Ap., 3 ćw. w. 15, pochodzi ze skrzydeł tryptyku;	(rzeźby ze starych tryptyków, oraz po bokach płaskorzeźby ze skrzydeł)
Tomaszów Lubelski	ZL	Kł NMP, Św. Trójcy i śś. Jana Chrzciciela i Tomasza Kantuaryjskiego (d. par), w. 17, 18, 19, 20	Oł. gł. 2 ćw. w. 17, w polach bocznych Na ścianach prezbiterium obrazy Ap., w. 18		Obraz św. Tomasza Ap. 2 ćw. w. 17, mal na desce; Obraz św. Tomasza Ap. w. 18 (w jednakowych ramach);	(Oł. z cudownym obrazem MB Szkaplerznej, przeniesionym po 1783 z kła trynitarzy w Tomaszowie, przerabiany, z bramkami, obeliskami, pilastrami i rzeźbami.

TOMASZ Z AKWINU

Miejscowość	Diec.	Kościół	Ołtarz / miejsce	Wezwanie	Wizerunek	Kult / Uwagi / Inne
1	2	3	4	5	6	7
Kożuchówek	Dr	Kł par św. Wawrzyńca, w. 20	Oł. b. 1 poł. w. 18, w polu środkowym		Obraz MB ze św. Tomaszem z Akwinu w. 18, w sukienkach wraz z tłem z blachy srebrnej z tegoż czasu;	(przerobiony w. 20)
Kraków	Kr	Bazylika Św. Trójcy i klasztor dominikanów	Kaplica św. Tomasza, w. 15, ołtarz neogotycki z posągami Ołtarzyk późnorenesansowy z pocz. w. 17, w zwieńczeniu Ołtarz w tzw. sieni gotyckiej, w retabulum z półkolumienkami		Posąg św. Tomasza, wykonany w Monachium z pocz. w. 20; Obraz Szkoła św. Tomasza z Akwinu z ok. 1630 (warsztat Tomasza Dolabelii). Obraz Wizja św. Tomasza z Akwinu; Obraz św. Tomasza z Akwinu o cechach renesansowych, w ramie z częściowo zatartym łacińskim napisem i datą 1600; Obrazy św. Tomasza z Akwinu: 1. Święty adorujący Najśw. Sakrament, z ok. 1600, na desce, pochodzący z oł. w kaplicy Św. Tomasza; 2. Święty depczący heretyków z ok. poł. w. 17; 3. Święty piszący, z krucyfiksem i gołębicą Ducha Św., z końca w. 17; 4. Wizja św. Tomasza, z w. 17/18, mal. zapewne przez br. Kazimierza Cisowskiego, odnowiony w. 19; 5. Wizja św. Tomasza, z w. 18; 6. Święty z bł. Albertem Wielkim, z w. 18; 7. Święty ze śś. Piotrem i Pawłem, z w. 18; 8. św. Tomasz, z końca w. 18; 9. św. Tomasz przed papieżem, z w. 19; 10. Z przedstawieniem Szkoły bł. Alberta Wielkiego ze św. Tomaszem, z końca w. 17; 11. Święty, litografia włoska z w. 19/20;	(o schemacie tryptyku) (oł. zestawiony z części z ok. 1600, obraz pochodzi niewątpliwie z ołtarzyka ustawionego w prezbiterium kościoła) Monstrancja późnobarokowa sprzed 1756, pochodząca z klasztoru dominikanów w Podkamieniu, dekorowana emalią malarską, bogato kameryzowana, z posążkami śś. Tomasza z Akwinu, Jacka i Dominika oraz figurką pelikana, w zwieńczeniu wieniec uważany za ślubny królowej Bony Sforzy, podstawa klasycystyczna z czasu po 1788. Relikwiarz św. Tomasza z Akwinu, późnobarokowy z ok. 1700 z posążkiem świętego pośrodku;
Kraków	Kr	Kł NMP „Na Gródku” i klasztor dominikanek	Nad wejściem do tzw. Wieczernika		Obraz Wizji św. Tomasza z Akwinu z ok. poł. w. 18, odnowiony 1971; Obrazy: - św. Tomasz z Akwinu z 1 poł. w. 19; - Wizja św. Tomasza z w. 19;	(poprzednio na zasuwie w oł. b.) Dwa relikwiarze rokokowe z 2 poł. w. 18 św. Tomasza Ap.
Kraków	Kr	Kł św. Józefa, bernardynek, ul. Poselska	W oł. b. z 1697		Obraz św. Tomasza z Akwinu, mal. 1 poł. w. 18, sygn.,
Kraków	Kr	Kł śś. Michała Arch., i Stanisława bpa „Na Skałce”	Oł. b. 1744-5, w zwieńczeniu		Obraz św. Tomasza z Akwinu; Dwa obrazy św. Tomasza z Akwinu, 1 poł. w. 18;	(z kolumnami, rzeźbami)
Niedamowo	Op	Kl par św. Mikołaja, w. 20	W oł. b. ok. 1700, w zwieńczeniu koliste, Ołtarz jw., w zwieńczeniu		dwukrotne przedstawienie św. Tomasza z Akwinu, w polu głównym (z 1705); Scena przekazania dominikanom wizerunku św. Tomasza przez NPM przy udziale śś. Barbary i Katarzyny;	z kolumienkami, ażurowymi ramami
Leżajsk	Pr	Kł par NMP i klasztor bernardynów, w. 17, 19, 20	Polichromia 1750 Oł. b. 1755-8, z rzeźbami		Postać św. Tomasza z Akwinu; rzeźba św. Tomasza z Akwinu;	(na sklepieniu w polach między lunetami)
Sandomierz	Sa	Kł św. Jakuba i d. dominikanów, w. 13-14/15, 17-19, 20	Skrzydła mal. poliptyku z 1599		Postać św. Tomasza z Akwinu;	(restaurowany 1959)
Unisław Pomorski	To	Kł par św. Bartłomieja, w. 20	W oł. b., z rzeźbami, w polu środkowym		Obraz św. Tomasza w tradycjach barokowych w. 18-19;	(oł. zestawiany z elementów w. 17-18)
Hrubieszów	ZL	Kł par św. Mikołaja d. dominikanów, w. 16-17, 18, 20	Oł. gł. ok. poł. w. 18, z rzeźbami		Rzeźba św. Tomasza z Akwinu;

TRZEJ KRÓLOWIE

Miejscowość	Diec.	Kościół	Ołtarz / miejsce	Wezwanie	Wizerunek	Kult / Uwagi / Inne
1	2	3	4	5	6	7
Łęgowo	Gd	Kł par św. Mikołaja, w. 14-15, 18, 19, 20			Obraz Hołd Trzech Króli z końca w. 17;
Sieroty	Gl	Kł par Wszystkich Świętych, w. 15, 17-19, 20	Polichromia ok. 1470, na ścianie pd.		Hołd Trzech Króli,
Gniezno	Gn	Kł archikatedralny NMP, w. 10-12, 13-14/15, 16, 18-19, 20			Obraz Hołd Trzech Króli, z w. 17/18; Plakieta reliefowa 1 ćw. w. 17, srebrna, trybowana, we współczesnych ramach z imitacji hebanu z okuciami srebrnymi, z przedstawieniem Hołd Trzech Króli;	(ze znakiem złotniczym Augsburga, darowana przez bpa chełmskiego Jana Różyckiego)
Klecko	Gn	Kł par św. Jadwigi Śl., w. 16, 18, 20	Oł. gł. 1596, w formie tryptyku mal. i rzeźbiony, na skrzydłach		Mal. scena Hołdu Trzech Króli;
Tarnowo Pałuckie	Gn	Kł par św. Mikołaja, w. 17, 20	Polichromia ok. 1639, w prezbiterium		Pokłon Trzech Króli;
Chęciny	Ki	Kł par św. Bartłomieja, w. 14, 17, 18-19, 20	Kaplica Trzech Króli zw. Fodygów 1614, ponad wejściem ołtarz z marmuru kieleckiego ok. 1614, z rzeźbami, w predelli		Malowidło Hołdu Trzech Króli w. 17 (?), całkowicie przemalowane 1894; płaskorzeźba Hołdu Trzech Króli;
Książnice Wielkie	Ki	Kł par NMP, w. 17-19, 20	Oł. gł., poliptyk wyk. 1491, na skrzydłach kwatery z plastycznymi maswerkami		Scena Pokłon Trzech Króli (poliptyk otwarty);	Poliptyk późnogotycki NMP wyk. w Krakowie (zapewne przez malarza i snycerza Michała, pomocnika Wita Stwosza) z rzeźbioną, szafiastą cz. środkową i zwieńczeniem oraz parą nieruchomych i parą ruchomych skrzydeł malowanych;
Moskorzew	Ki	Kł par św. Małgorzaty, w. 14, 16, 19, 20	Oł. b. ok. 1635, w predelli		Obraz Pokłonu Trzech Króli sygn. 1635;
Bralin	Kl	Kł NMP odpustowy w Pólku pod Bralinem, w. 18, 19	W Oł. bocznym tryptyk NMP ok. 1520, na awersach skrzydeł		Scena Pokłonu Trzech Króli;
Kraków	Kr	Archikatedra śś. Stanisława i Wacława - Wawel	Kaplica Św. Krzyża (Świętokrzyska), 3 ćw. w. 15, Tryptyk MB Bolesnej i Chrystusa Bolesnego, 4 ćw. w. 15, rzeźbiony, na rewersie skrzydła Kaplica NMP, Zygmuntowska. W. 16, ołtarz w formie pentaptyku, w środku Kaplica św. Tomasza Kantuaryjskiego, w. 16, ołtarz z datą 1824, w retabulum		Mal scena Hołdu Trzech Króli; Hołd Trzech Króli; obraz Hołdu Trzech Króli z 1 poł. w. 16; Kwatera tryptyku z Hołdem Trzech Króli, rzeźbiona, 1 poł. w. 16;	Pentaptyk: cz. środkowa i awersy skrzydeł ruchomych pokryte kutymi w srebrnej blasze płaskorzeźbami ze scenami z życia Maryi; w środku Boże Narodzenie, Hołd Trzech Króli, Oczyszczenie, Zaśnięcie Matki Boskiej (w tympano-nie), renesansowy fund. Zygmunta I 1531-8; płaskorzeźby wykute przy częściowym wzorowaniu się na drzeworytach Albrechta Durera; obrazy mal. Jerzy Pencz; w predelli schowek na przynależne do ołtarza naczynia liturgiczne obity srebrną blachą z 6 kutymi Orłami Zygmuntowskimi; nad zameczkiem skrzynki cecha imienna złotnika M. B. (odnowiony koniec w. 20)
Kraków	Kr	Kł par bazylika św. Floriana	Oł. b. neobarokowy 1887-9, rzeźbami, w polu środkowym		Obraz Hołd Trzech Króli, sygn. 1889, restaurowany 1943-4;	Pacyfikał późnogotycki koniec w. 15, zapewne wyrób krakowski, na stopie na czterech polach rozmieszczona rytowana scena Hołdu Trzech Króli.
Kraków	Kr	Kł par NMP bazylika Mariacka	Witraże gotyckie, ze scenami Oł. gł. wyk. 1477-89 przez Wita Stwosza, na awersach skrzydeł ruchomych Stalle w. 16/17 W oł. z 1743, pośrodku Stalle w Kaplicy Arch. Michała, 2 poł. w. 15		Hołd Trzech Króli; Pokłon Trzech Króli; Hołd Trzech Króli; płaskorzeźba Hołdu Trzech Króli; Obraz Hołd Trzech Króli mal. 1740-50; obraz Hołd Trzech Króli; Obraz Pokłon Trzech Króli z w. 17/18;	(okno pn. w wsch.) (okno wsch.) (pentaptyk o jednej parze skrzydeł ruchomych i drugiej nieruchomych, rzeźbiony polichromowany) w zapleckach (w zaplecku z 1 poł. w. 17 obrazy)
Kraków	Kr	Kł św. Kazimierza i klasztor reformatów			Obraz Hołd Trzech Króli sygn. przez Michała Stachowicza 1813-15, odnawiany 1902-03, 1934 i 1957; Obraz Hołd Trzech Króli, naśladowca Pawła Veronese, barokowy w. 17;
Kraków	Kr	Kł bazylika Św. Trójcy i klasztor dominikanów	Tzw. mała zakrystia, w. 14 Kaplica Trzech Króli do w. 18		Kwatera ze sceną Hołdu Trzech Króli z 1430-40; Kwatera z poliptyku z mal. sceną Hołdu Trzech Króli z 1460-70; Dwa obrazy przedstawiające Hołd Trzech Króli: - wenecki z 1 poł. w. 17, przemalowany w 2 poł. w. 19; - z w. 19, kopia obrazu Tiepola;
Krzeszowice	Kr	Kł par św. Marcina, w. 19	W oł. gł.		Obraz Hołdu Trzech Króli, 1597;
Kliczków	Le	Kł fil. Trzech Króli, 15-16	W oł. gł. tryptyk	+	Pokłon Trzech Króli, drewno mal. i polichromowane późny gotyk;
Lubomierz	Le	Kł par NMP i św. Maternusa, w. 14, 18-20	Malowidła, barok, w. 18 Oł. Trzech Króli, barokowy, w nim		Scena Pokłonu Trzech Króli; Obraz Pokłon Trzech Króli olejny na płótnie, barok, w. 18;	(na stropie kościoła)
Boguchwałów	Op	Kł fil. ś. Mateusza, w. 17, 20	Oł. b. 1602, w formie tryptyku, w części środkowej na awersach mal.		Płaskorzeźba Pokłonu Trzech Króli, uszkodzona; cztery sceny z legendy o Trzech Królach;
Grodków	Op	Kł par św. Michała Arch., w. 13-15, 16, 17-18, 19	W Oł. w kaplicy tryptyk ok. 1600 na skrzydłach W kaplicy w Oł. ok. 1600, przerabianym, w zwieńczeniu		Mal scena Pokłonu Trzech Króli; Obraz Pokłonu Trzech Króli, mal. na drzewie, zapewne 1674;
Lipowa	Op	Kł par św. Marcina, w. 15/16, 20	W oł. gł. regencyjnym z rzeźbami		Obraz Pokłonu Trzech Króli, znacznie przemalowany;
Olesno	Op	Kł św. Anny, odpustowy w. 16-17, 18, 20	W Oł. głównym tryptyk z pocz. w. 16, na skrzydłach		Płaskorzeźba Pokłonu Trzech Króli;
Grodzisk Wielkopolski	Po	Kł par św. Jadwigi Śl., w. 15, 17, 18-19, 20	W oł. gł. 4 ćw. w. 18, z rzeźbami		Obraz Hołdu Trzech Króli, sygn. 1856;	(wg tradycji ofiarowany przez Tomasza Łubieńskiego, odnowiony 1930)
Kościan	Po	Kł par NMP, w. 14-16, 18, 19. 20	W dolnej kondygnacji ołtarza głównego tryptyk ok. 1525, w polach bocznych w dwu strefach płaskorzeźbione kwatery ze scenami		Pokłonu Trzech Króli;	Tryptyk późnogotycki (wyk. między 1512-29, zapewne pierwotny Oł. gł.).
Połajewo	Po	Kł par św. Michała Arch., w. 17-18, 20	W nowym bocznym Oł. nieduży tryptyk renesansowy, 1572, na skrzydłach		Hołd Trzech Króli;	w środku scena Pokłonu Pasterzy, w predelli Rodzina Maryi, w zwieńczeniu Bóg Ojciec (na skrzydłach Zwiastowanie, Nawiedzenie, Hołd Trzech Króli, Obrzezanie)
Skoraszewice	Po	Kł par św. Katarzyny, w. 20	W oł. gł. z ok. 1640		Obraz Pokłonu Trzech Króli,;	współczesny ołtarzowi, odnowiony 1936
Śmigiel	Po	Kł św. Wita i Towarzyszy Męczenników, w. 18, 20	W Oł. głównym tryptyk późnogotycki 1506, rzeźbiony, w wypukłym reliefie, po bokach płaskorzeźbione kwatery		Ze sceną Pokłonu Trzech Króli;	w obudowie wczesnobarokowej 1645 (obie daty na odwrociu ołtarza); w polu środkowym scena Wniebowzięcia NPM.
Wolsztyn	Po	Kł par NMP, w. 18, 19, 20	Polichromia sklepień rokokowa 1778, w nawie głównej		Narodzenie Chrystusa z Hołdem pasterzy i Trzech Króli;
Krzemienna	Pr	Kł fil. NMP, (d. cerkiew gr. - kat.), w. 19, 20	W oł. b. 2 poł. w. 18		Obraz Pokłonu Trzech Króli renesansowy 2 poł. w. 16;
Łęgonice Małe	Ra	Kł par św. Marii Magdaleny, w. 18	Oł. b. 4 ćw. w. 18, w polu środkowym		Obraz Pokłonu Trzech Króli, 1 poł. w. 18;
Bardo Śląskie	Sd	Kł NMP, w. 17-18, 20	Oł. b. Pokłonu Trzech Króli, klasycyzujący, z 1869;		Obraz Pokłon Trzech Króli, barok, 1710;
Świdnica Śląska	Sd	Kł par śś. Stanisława bpa i Wacława, w. 14-16, 20	Oł. b. - poliptyk, rzeźbiony, mal. i złocony, gotyk w. 15, na skrzydłach		Mal. Pokłon Trzech Króli; Obraz Pokłon Trzech Króli, olejny na płótnie koniec w. 17;	ze sceną środkową Zaśnięcia NMP, stylistycznie związany z kręgiem Wita Stwosza, z podwójnymi malowanymi skrzydłami, wyk. Melchior ze Świdnicy w 1492.
Dłużec	So	Kł par śś. Mikołaja i Wawrzyńca, w. 18, 20	Oł. b. w. 16/17, z rzeźbami i współczesnymi obrazami		Obraz Hołdu Trzech Króli;
Tarnów	Ta	Kł Św. Krzyża i klasztor bernardynów, w. 15, 18, 19, 20	Ołtarzyk 1 poł. w. 17, w formie tryptyku, w predelli		Hołd Trzech Króli;
Radoszki	To	K par śś. Wawrzyńca i Mikołaja, w. 18, 20	Oł. b. 2 ćw. w. 17, w polu środkowym		Obraz Pokłonu Trzech Króli, owalny, zapewne przycięty;
Warszawa	Wa	Kł archikatedralny bazylika św. Jana Chrzciciela	Kaplica Trzech Króli (Mędrców Wschodu) W oł. w nawie pd.		Obraz Pokłon Trzech Króli, w bogatej ramie z 2 poł. w. 19;	istniała 1490-1842 (kopia obrazu Ghirlandaia z 1487, z Galerii Uffizi we Florencji)
Brześć Kujawski	Wł	Kł par św. Stanisława bpa, w. 14-15, 26-27/18, 19, 20			Płaskorzeźba Pokłonu Trzech Króli, późnogotycka ok. 1520;	(pierwotnie cz. środkowa oł. skrzydłowego, wiązana z toruńskim warsztatem Mistrza Tryptyku św. Wolfganga)
Frombork	Wm	Kł archikatedralny bazylika NMP, w. 14-15, 17, 18, 19, 20	W nawie poliptyk MB z 1504 (dawny oł. gł.), na awersach skrzydeł W oł. b. ok. 1647, z rzeźbami		Pokłon Trzech Króli, rzeźbiony (uszkodzony); Obraz Pokłon Trzech Króli, pocz. w. 17, silnie przemalowany w 2 poł. w. 19;	(poliptyk późnogotycki datowany źródłowo i inskrypcyjnie 1504, wyk. w Toruniu, rzeźbiona część środkowa i awersy skrzydeł wewn., malowane rewersy i skrzydła zewn., ustawiony na wnękowej predelli z hermami)
Kolno	Wm	Kł Trzech Króli, w. 14-16, 19		+	Płaskorzeźba Pokłon Trzech Króli z warsztatu mistrza ołtarza św. Wolfganga w Toruniu, z pocz. w. 16, (obecnie w Kurii Biskupiej w Olsztynie)
Małujowice	Wr	Kł par św. Jakuba Ap., w. 14-15/16, 17-18, 19, 20	Portal, w tympanonie płaskorzeźbiona Polichromia, zapewne z 1 ćw. w. 16, na szczycie wsch. na ścianie nawy		Scena Pokłonu Trzech Króli Pokłon Trzech Króli i Zwiastowanie pasterzom; scena Pokłonu Trzech Króli;	(portal zach. we wieży) (ponad stropem zachowane sceny figuralne nadnaturalnej wielkości) (domalowana w. 19)
Strzelniki	Wr	Kł fil. , w. 13/14, 17-18, 20	Polichromia gotycka ok. poł. w. 15, na ścianie pd. przedstawienie		Pochód Trzech Króli z licznymi konnymi rycerzami, proporcami herbowymi i architekturą w tle oraz Pokłon Trzech Króli w stajence
Wrocław	Wr	Kł par NMP „Na Piasku”, w. 14-15, 20	Oł. gł. – pentaptyk MB ok. 1500, na skrzydłach tryptyk MB gotycki pocz. w. 16,na skrzydłach		Płaskorzeźba Pokłonu Trzech Króli; mal. Pokłon Trzech Króli;	Pentaptyk Matki Bożej z Dzieciątkiem, drewno rzeźbione, malowane, złocone, gotyk, ok. 1500, skrzydła płaskorzeźbione i malowane

KRAKÓW 2008
~~~~~~~~~~~~~~~